a bsógna reaccionär contra la lengua pär impedir che nos venga a dominär con sus fórmulas, sus clichés, sus frases convenidas, tut col che representa tan lampant a un escritor balord
|
a burocrazia l'é un mecanism gigant manovré pär di nan
|
a ch'é forsi qualcosa 'd pú bel pär un popol che la lengua di so vech?
|
a ciam om al padrón 'd su linguag
|
a cit chijetor solo pär al motiv d'ilusträr mej al me penser
|
a cred ancóra che la genta l'é basicamente bon'na. Semplicement, an pos migh costruir mi speranza sopra dil bäsi cme la confusión, la miseria e la morta
|
a cred ch'é caté l'union tra il besti e l'homo sapiens: nojetor
|
a cred molt seriament che la rivoluzión l'é 'l fondament 'd la legalité
|
a credré 'd n'aver gnent in me posess pú 'd col che habré doné con un po' d'och
|
a desider soltant 'd n'aver migh desideri
|
a ghé na manera 'd saver se 'n om l'é onest o no: dmanderghel. Si al responda che sí l'é märs
|
a ghémma acsi tant in común con i american - con la ecezión, obviamente, 'd la lengua
|
a gh' emma tutti la forza suficenta par soporter i mei di i'eter
|
a gh'é di giornalist e di politicant onest, pero una volta ch' i s'an lasé comprär l'é fnida, i resten di compré
|
a gh'é dla genta ch'la sa tut, pero cost l'é tut col ch'la sa
|
a gh'é dla genta csi povréta ch' la gh' ha di sold e basta
|
a gh'é du maneri 'd conquistär la felicité, v'una l'e fär l'idiota, l'ältra serel
|
a gh'é genta cla trova al silensi insoportabil perché j gh'an tropa cagnära adenter
|
a gh'é molti cosi ch'is butarisson via senza la paura che quälchidon äter al podiss catäria su
|
a gh'é quel ch' fa pú dan che calumniär, l'é dir la verité
|
a gh'é quel 'd tragic in tal fat che l'om, apen'na la invinté 'na machina ch´la pöl fär su lavor, l'ha cmenzé a morir d' fam
|
a gh'é sol du tragedi a ste mond: v'una lé 'n poder brisa catär col ch'as vol, l'ätra l'é catärel
|
a gh'é soltant una cosa ch' l'eccita i animäi pú che 'l piäser, l'é 'l dolor
|
a gh'e soltant un'avarizia dignitosa: cóla dil paroli
|
a gh'é tanti legi che nisón al pol eser sicur d'n'eser mandé a la forca
|
a gh'é toché anca a lu, com a tuta la genta, viver in di brut temp
|
a gh'é tri cosi che me scord continuament: i nom, il faci, 'd la terza an m'arcord brisa
|
a gh'é un mutuo vantag, parché la genta, mentre l'é dré a insgnär, l'impära
|
a gh'é 'na mucia 'd maneri d'ariver, al mej 's d'an partir brisa
|
a gh'ema des minut pär mettr in prática un'idea primma che la ritorna in tal mond ad li insóni
|
a gh'ema tuti i difet dil nostri qualité
|
a gh'emma bastansa religión pär odiärnos, pero no bastansa pära vrernos ben
|
a gh'emma solament la felicité ch'emma dé
|
a gh'emma tutti ´na donna in tal penser. Coi ch'é sposé i gh'nan n'etra a ca sova
|
a gh'ho bisogna ch'am bisognen
|
a gh'ho poch desideri e col poch ch'a desider al desider poch.
|
a gh'o bisogna 'd provär pär me mädra al medesim respet ch'as prova pär un ideel
|
a gh´ha da averegh quel che no funciona ben in tal lavor, o si no i siori l'avriss ja acaparé
|
a guardaré tuti il teri come si fusson mii e il mii come si fusson 'd tuti
|
a la genta al ne fa miga paura al vizi parché al la fa dominäda, pero sí la virtú parché al la fa dominanta
|
a les di libor, 'na mucia 'd libor. Un libor solament al m'á insgné bombén: al vocaboläri- Ah, al vocaboläri! A l'ador. Ma j ador anca la sträda, al pú maraviliös di vocaboläri
|
a m'é costé quinds ani därom cont ch'an gh'äva miga al talent d'un scritor, peró 'n podäva miga lasär lí parché in col temp j era zamó trop famos
|
a ne 's pöl miga traducir pär completo in paroli ni col ch'as pensa
|
a ne 't pol miga infilär un cortel dla longhéza 'd la spana d' 'na man in tla schen'na d'un om, tirarel fora du did e pó dir ch'a t'é fat di progress
|
a n'et fé eter che girär in tond, e cuand at vol lassär lí at piob pär tera
|
a pärl al spagnol con al Sgnor, l'italian con il doni, al frances con i om e al todesch col mé can
|
a pint il cosi no acsí come al ja ved, peró come al ja pens
|
a port in spala un pes opriment: al pes dil richezi ch'an n'ho miga dé a chijeter
|
a ricord dla alegria 'l né pu brisa alegria, al ricord dal dolor l'é semper dolor
|
a semma col che semma avié a fär
|
a semma dal medesim materiäl con che 's cosen i sogn
|
a semma in un tren ch'al va a tersent chilometri l'ora, an savéma miga indo 'l 's porta e, sopra al cont hema vist ch'al manca 'l machinista
|
a semma la nostra memoria, col museo d'ilusión ad formi incostanti, cla múcha ad spech rot
|
a sémma tuti di diletant. La vitta l'é csí curta che 'n 's pöl miga pensär a n' ältra cosa
|
a semma tuti di gran ignorant, pero no tuti ignoremma 'l medesimi cosi
|
a semma tutti cme 'l sa fat al Sgnor e molti volti anca pés
|
a semma tutti uguäi par la légia, pero brisa par coi ch'é encarghé d'aplicärla
|
a son comunista, gracias al Sgnor
|
a son partidäri d' la liberazión d' la droga . . . almenos in tal sport
|
a son 'na pärta 'd tut col ch'é caté sobre mi sträda
|
a tí, lengua santa / a tí lengua che adoro / pú che tut l'argent / pú che tur l'or
|
a tuti il doni gh piäsriss eser fedeli. Dificil l'é catär un om pär poder serel
|
a voj ben al dóni pero sensa admirärli
|
a vriss che l'acta 'd morta ad tuti i ser uman al fussa scrit in tla medesma lengua ad cóla ch'lé nassú
|
a vriss poder descriver la blessa de tus occh
|
acsí a scovrímma du vrité. La primma l'é ch'a semma 'na comunité 'd genti chi pärlon la sressa lengua. La seconda l'é che parlärla l'é 'na manera, entre tanti, d'eser personni umani
|
acsí cme 's pol donär 'n organ ad 'na personna pär salvär la víta d'un malé, as devriss regalär quel da magnär pär al che mora ´d fama
|
adesa a sé 'l segret pär fär di omi pú bon: cressor a l'aria averta, magnär e dormir con la tera
|
agh vol na mucha, pero na mucha 'd temp pär ser giovn
|
ai mé temp 'n gh'era miga best seller e in ne podevon miga därnos a la prostituzión. An gh'era nisón dispost a comprärla
|
ajutim a capir col ch'av dig e l'esplicaré mej
|
al bel di standard l'é ch' a gh'né na mucha pär poder cernir
|
al ben al pol soportär il batosti, al mäl no
|
al ben generäl l'é la somma 'd 'na mucha´'d mäij privé
|
al bes l'é 'na troväda inteligenta para impedir ai moros ad dir tropi siochézi
|
al bon sens l´é la cosa pú ordinäri dal mond; tutti i crédon ch'i gnán abastanza
|
al brutt 'd la generosité l'é l'é ch'la 's pöl anca convertir in un bon afäri
|
al castigh dal crimen al sta in tal fat d'averel cometido, la pena che le aplica la lej la gh'é 'd pú
|
al castigliano l'é la lengua franca 'd l'indian american
|
al corag l'é la paura ad pasär pär vigliac
|
al corp l'é 'd von sol, l' älma mäj
|
al costa solament col ch'al nes päga miga
|
al crimen pú grand ad l'om l'é d'eser nasú
|
al diävel l'é 'n ilus s'al creda ch'al pol pegiorär la raza umana
|
al dictador al pol cambiär il legi, brisa l'usansi
|
al digitäl l'é la rapidité e l'eficienza, la cärta l'é 'l piaser
|
al disens l'é la pú älta forma 'd patriotism
|
al dolor ch'al masa al dolor, al fa le veci d'una medzen'na
|
al dover l'é quel che speréma da chjétor
|
al fat pú misterios 'd l'umanité jen tuti il lengui che gh'é in tal mond
|
al fin al nasa dai mes pär obtenerlo acsí come la planta la nasa da la smenta
|
al giornalism al sta a la storia come una prostituta la sta a una dona onesta
|
al giornalism l'é solo l'ärta 'd limpir di spazi in bianc
|
al giornalista lé sproné pär sarär, e cuand al gh'a dal temp al scriva pes
|
al lavor al scurta i gioren e al slonga la vita
|
al lavor al slontana tri di noster gran mäij: al fastidij, al vizi e al bisogn
|
al lavor l'é al rifugio 'd la genta chi 'n ghán da fär gnenta 'd meij
|
al letor cuand al lesa, al 's lesa a lú stess. Al lavor dal scritor al n'é ätor che un quel ch'al somija al lunéti e ch'al permíta a chi lesa 'd védor col che senza al só libor al n'avriss brisa vist in su cervel
|
al libor ch'al no soporta du lecturi al ne merita gnan v'una
|
al líbor l'é la saluta 'd la raza umana
|
al linguag l'é molt pú inchiet 'd la vita
|
al mäestor pú sicur 'd 'na lengua l'é su usanza
|
al matrimoni l'é com' i fons: von al s'acorsa trop tärdi cuand i én bon o i én mat
|
al matrimoni, 'n la víta, l'é cme un duel in mes a 'na batalla
|
al me sogn l'é col 'd Picasso: acumulär tant sold pär poder vivor seren come i povrett
|
al meij che la natura l'ha dé al om l'é la brevité 'd su víta
|
al meij dil volti jien il paroli balordi
|
al meij 'd la vita al ne se busca miga, al 's cata
|
al meij 'd l'oblio l'é 'l ricord
|
Al mel ch'a femma al no nos procura tant odi e ostilité quant nostri bonni asion
|
al mond l'é divis tra coi ch'in dormon brisa parché j en afamé e coi ch'in dormon brisa parché j an paura 'd coi ch'i en afamé.
|
al mond l'é maternel pär j omj e ciauvinista pril dóni
|
al mond l'é pien 'd libor straordinäri ch'an nil lesa nisón
|
al motiv principäl d' la difusión ad l'ignoranza in masa l'é 'l fat che tuti säven lesr e scrivor
|
al ne gh'é brisa amor senza patir o ch'al faga patir
|
al ne gh'é miga di fió ilegitim, ma di pädr ilegitim
|
al ne gh'é miga quel pú util e con pú nobléza intrinseca d'un dizionäri. Pär i putén da cinc an in avanti e, con un pó 'd fortonna, pär i scritor fin ch'i complissn i cent
|
al ne se slonga brisa la víta, la s' slonga la vchära
|
al nemigh pú cativ l'é semper meij che un amigh a mez
|
al novänta percent di politicant al rovina la reputazión 'd cl'äter des percent
|
al noväntinov percent ad tuti i creazión, in melodii o penser, son imitazión. Una pirateria, pú o menos avisäda
|
al n'é ghé miga un amor pú sincer che col 'd la papatoria
|
al n'é gh'é migh escusa ch'i scienzé i torturen dil besti. Ch'i vagn a fär su provi coi giornalist e i politicant
|
al n'é miga povrett chi 'l gh'ha poch, l'é povrett chi 'l vol trop
|
al pänser al va indré e il cosi inanz
|
al pänser l'é semper 'na brisla 'd sabia in tla mecanica dal poder
|
al pasé l'é un prolog
|
al penser al mora in tla boca
|
al pericol pú grand in tla víta l'é ser trop prudent
|
al pesimisom al riguärda l'inteligenza, l'optimisom la volonté
|
al piaser 'd vivor senza pen'ni al väl ben la pen'na 'd vivor senza piaser
|
al plaser pú sciét l'é disprezär i plaser
|
al poeta l'é fat a la misura 'd col gran signor dal núvli, ch'al viva in la tempesta e se la rida dal vent, pero esilié in la tera an pol miga marciär con su gran äli
|
al pol aver dil convinción solament chi al n'ha miga studié la facenda
|
al premi pär un lavor ben fat l'é la posibilité 'd fär n'ätor lavor ben fat
|
al prim sintom 'dla morta l'é la nascita
|
al princip l'é al prim servidor 'd su nación
|
al problema ad 'ste paes l'é ch'a gh'é trop politicant chi creden, in base a la esperienza, ch'at pol imbrojär tuti in tal medesim temp
|
al problema d' eser puntuäl l'é che 'n gh'é nisón lí pär apreciarel
|
al prosperär di paes ch'i en dré a crecer l'é lighé a la desmilitarizazión
|
al sa drovär la tática amorosa solo col che 'l n'é brisa inamoré
|
al scandal al comenza cuand la polizia agh méta un taj
|
al scritor ch' al ne va migh in profondité al galégia semper
|
al se sbalia chi 'l vol combater l'usanza con la gramática
|
al segret dal success l'é la sincerité. Cuand at pol simulärla, l'é fata!
|
al segret 'd la felicité l'é där da ment al tentasioni
|
al Sgnor l'ha fat l'om e, parché a n'al catäva bastanza in solitudine, al gh'ha dé 'na compagna pär aumentärla
|
al Sgnor, come una virgola, al pol cambiär tut
|
al socialism al pol gnir solament in bicicléta
|
al spagnol al ne sará brisa una genuina lengua cultural infina che la scienza la se scríva in spagnol
|
al spirit 'd l'om al ne 's dá mäj da veder csi fort e con tanta nobléza come quand al se scorda 'd vendichäres e al gh dá pär pärdonär una ofesa
|
al sport seri d'incó al ne gh'ha gnent da spartir con la competenza onesta. Lé pien d'odi, ad gelosii, 'd blagonerii e un plaser sadic pär vedor dla violenza. Par dirla diferent, l'é una guera sensa canonädi
|
al studi dil malatii l'ha fat tant progres ch'lé quäsi imposibil incó catär una person'na sana
|
al succes al n'é brisa dificil de obtener. Lo dificil l'é meritärol
|
al success l'é obtener col che 't vol. La felicité l'é voler col che 't ghé
|
al tutt al ne väl gnent e 'l rest al väl men ancóra
|
al vent al ne sofia maj d' la pärta giusta pär coi chi 'n ne saven miga indo ndär
|
al ver specch di nostor ragionament l'é 'l cors 'd la nostra vítta
|
am sent optimist in quant al avenir dal pesimism
|
amär al lavor 'd von al forma la pú concreta aprosimazión a la felicité sobre la tera
|
amé, a son ste amé, al sol l'ha carezé mi fronta. Vita, an ghé gnenta ch' tam deva! Vita, a semma päri!
|
an arivémma mäj tan lontán come quand an savemma miga indó véma
|
an bev miga dal ven o di alcoolic. Brisa pär mérit, ma parché a gh'é quel che pär mí l'é pú bon: l'aqua
|
an capiss miga il svolti ch 'l ha da där un fium pär pasär sotta tutti chi pont
|
An dagh miga limosni. Son brisa tan povrett comma pär därli
|
an gh'é brisa di fat, ma solamente di interpretazión
|
an gh'é cosa ch' la dé plaser si no l'é condivisa
|
an gh'é gnenta pú sporc, potenzialment, che 'na guera segreta
|
an gh'é miga dú person'ni chi lésan al medesim libor
|
an gh'ó miga temp 'd därgh adré
|
an manca miga la liberté, mancan il genti liberi
|
an me cercariss brisa se nt m'aviss zamó caté
|
an me consider brisa un comensäl pär che son sdu a su tävla a vedov mangnar davanti al mé piat vod. Sderm a tävla an me trasforma brisa in comensäl. Stär in America an me trasforma brisa in americán
|
an me mesd brisa vlontera con mi facendi privädi
|
an me sent miga costrett a credor che col medesim Sgnor ch'al sa doné i sens, la razón e la inteligensa, al pretenda che laséma lí d'utilizaria
|
an me son miga fat dal fidogh quand a son nasú e n'al m'al faró miga quand a mora
|
an ne gh'é gnenta pú brut che la razón quand la n' sta miga da la nostra pärta
|
an ne gh'é miga al mond n'ätra pasión indóva l'egoism l'é csí tiran cme stär inamoré; von l'é semper dispost a sacrificär la päsa 'd l'ätor primma 'd perdor la sóva
|
an ne gh'é miga idéi premeditädi, an ne gh'é ätor che moment adat che bisógna saver aspetär
|
an ne met miga in discusión al fat che la medzen'na la pol ser util a quälchidon, pero a dig ch'lé funesta in generäl pär l'umanité
|
an ne podemma brisa färle qualcosa d' pes a qualchidón che ocupärnos esclusivamente 'd lu
|
an ne pos miga averogh nison'na sorta 'd considerazión pri tradutor, pärché d' una manera diferenta comenzariss a scrivor in una lengua impersonäl e piata, insípida e inodora
|
an ne pos miga vivor senza von ch'al ne pol miga vivor senza mí
|
an ne se dis mäj gnenta ch'an n'é brisa sté dit
|
an ne son brisa bastanza joven pär saber tut
|
an ne vdéma brisa il cosi come stán, ma com'a semma
|
an ne vivíma miga int un paes, a vivíma int 'na lengua
|
an neg brisa che il doni jen balordi. Al Sgnor las fí dla stofa ch'l'ha fat i omi
|
an n'ho mäj pensé, al scrivor, en avsinärme al popol. Bon, an n'ho mäj pensé en avsinärme a nisón
|
an pos miga cambiär al pasé, pero sí il mé memorii
|
an pos miga perder dal temp a fär di sold
|
an semma brisa col ch'a semma pär col che scrivemma, ma pär col ch'emma let
|
an son mäj tan impgné cme quand an gh'ho gnent da fär
|
an son miga soltant un pacifista. A son un pacifista militant. A son dispost a lotär pär la päs
|
an s'acordema brisa di dí, s'acordema di atim
|
an s'é ancóra capí che soltant con al divertiment, la pasión e la risa a s' ariva a una genuina crescita culturäl
|
an ve fa miga spavent un mond d'analfabeti senza memoria fora 'd cóla di so computer?
|
an ved miga un error ch'an podriss miga aver cometido
|
an voj dimosträr gnenta, a voj sólo fär védor
|
an 's fa brisa politica con la moräl, pero gnanca senza
|
anca in tal sport bisógna sogetärs a la mafia?
|
anca si il gramatichi jen tan numerosi come i gramatic, chisá pú numerosi . . .
|
anca s'al pär 'na bala, lasí ch'av díga che 'l rivoluzionäri sincer l'é guidé pär di profond sentiment d'amor
|
anca 'n äsen al pol andär a la Mecca, pero no pär este motiv l'é un peregren
|
as devriss difidär 'd tutti li impresi ch'i gh'an bsogna d'spianär un vesti nov
|
as devriss pensär pú a fär dal ben che a stär ben, acsí as podriss terminär anca a stär meij
|
as nos capisa mej quand a parlémma dil lengui diferenti
|
as piansa 'd pú pär li oración aceptädi che pär cóli negädi
|
as podéma fermär cuand as va su, mäi cuand as va so
|
as pol där ch'a son mat, pero s'a n'al son brisa nisón al deveriss goder ad liberté
|
as semma scordé rapidament da bon cuand as tocheva a nojetor emigrär
|
at pol därl in tal cul a tuti, e semper, si la publicité l'é fata ben e 'l preventiv l'é bastanza ält
|
at vot tut'il volti ch'at va a comprär
|
av scordí che i frut jen ad tutti e la tera 'd nisón
|
aver un amigh la 'n n'é brisa 'na cosa de la che qualsiasi person'na as pol vantär
|
avertenza: l' Autoritá Sanitaria la pol rovinär gravement la salud e dla genta
|
avocät: un complice ch' al no córa nisón risch
|
avocät: von ch'as difenda dai läder e 'l 's porta via la sorzia d'il tentazión
|
a'm fid sol dill statistic che j'é manipolé
|
