Logos Multilingual Portal

Select Language



[ No Biography for this Author ]

... e perché in t\'i fâghen mènga fôra... i sôld t\'i pòrt prôpria ìn bànca
a càl dànn ìgh piêsen quî chi ciacârem pôch. Perché i cràdden chi\'i ascòlten
a cherdàm èd controlêr al parôli mò i ên lôr ch\'ìs contrôlen a nuêter
a Cuba in rispêten brîsa i dirètt umân, apèrt Guantanamo
a dôv i partî cumpâgn ài tacsi: a mòunt sò, a pêgh quàl ch\'a dêv paghêr e a mòunt zà
a gavàm al Congrês piò tôgo ch\'às pôsa cumprêr
a ghè di paès pòver dimàndi orgogliòs, chi vrèvven risòlver per còunt sùo i sò problèma, mo per furtùna al multinazionèl i vòlen a tòtt i càst fèr al sacrifèzzi ed dèr \'na màn
a ghé dò manêri per dîr la veritê: in camòffa o dàp ch\'t\'ê môrt
a ghé dò manêri per màtter sàtta \'na naziòun. La prémma l\'è cùn la spêda, la secànda col dêbit
a ghè sôl \'na manêra d\'avêr sucês dabòun: psêr fêr a tò môd
a ghè sôl \'na manêra per fêr calêr al cunsòmm èd \'la drôga: legalizêrla
a ghe vrévv un dé, ûn e pò piò, èd câza avêrta ai senatôr
a ghé \'na fôrma d\'energìa ancàrra piò pulîda dàl sôl, ch\'às pôl rinnovêr piò che al vèint: l\'è l\'energìa ch\'an druvàmm mènga
a gh\'avàm la furtùna ch\'agh\'è Bush a difànder la democrazìa
a gh\'è dla gèint acsè puvràtta ch\'la g\'ha sol di sòld
a giàm sé ai afêri cun la cultûra, mò nò a la cultûra d\'i afêri
a gnarà ch\\\'al dè che al figûri i ciaparân al pôst èd chi àmm, ch\\\'in gh\\\'avrân piò bisèign d\\\'êsergh mò sôl èd guardêr. Tòtt nuêter àn sràm piò di di êser vivèint mò di osservadôr
a gnarà mèno prèmma l\'ària o al petrôli?
a gò vôia solamèint d\'n\'avêr vôia èd gnînta
a Las Vegas ìs duvrèvven uffànder d\'êser paragonê a Wall Street. A Las Vegas chi zôga al sà quêli probabilitê al ghà èd vînzer. A Wall Street àl probabilitê i ên tòtti imbruiêdi mèinter às zôga
a propôsit èd valôr: i sôld i\'tgnàm in cassafôrt, i insànni in un cassàt
a sàm dvintê tòtt quàl c\'avàm combatû a vînt ãn
a sàm quàl ch\'a fàm fînta d\'êser: quìndi a duvàm stêr atèinti a quàl ch\'a fàm fînta d\'êser
a sàmm tòtt cunvînt che l\'àmm, che in\'dàll mànnd l\'è l\'amimêl ch\'àl fà piò dân, al pôsa cmandêr tòtt chi êter, ch\'a pêra ch\'ìgh sîen sôl per dêregh da magnêr, da cuacêres, e per fêres torturêr e sterminêr
a se cgnàss subbèt un êsen per vìa ch\'l\'è pròunt a murîr per un\'idèa. A se cgnàss subbèt ûn ch\'al ghà dal capèss perché l\'è pròunt a campêr cùn umiltê per \'n\'idèa
a spêr solamèint d\'èn dvintêr mènga acsé vêc da dvintêr un bigôt
a tòtt i americân chi vôlen dvintêr presidéint igh duvrévven, a nês, vietêr èd pruvêregh
a un zêrt pùnt per fêr in môd che quêl al tôrna a funzionêr bisègna rischiêr èd pêrder tòtt
adèsa basta cun la droga in dall sport: tacàm a cavèr i contròl
àgh vôl un bêl savêr per capîr sa sàm ignorânt
agli idèi i ên piò fôrt dàgli êrmi. S\\\'àn lassarèven mâi ch\\\'i nôster nemîgh i ghavèssen gli êrmi, perché a duvrèvvem lassêre tgnîr dàgli idèi?
agò biséign ch\'i gh\'âven biséign ed mè
ai àm globalizêal cìrco mo mènga al pân
ai êra anticomunèsta quànd\'a ghêra i comunèsta
al bòun giornalîsem al pôl e al ghà da musghêr tòtt al mân chi s\'azêrden a dêregh da magnêr
al capitalîsem l\'è macagg in régola d\'i sgnòur
al cristiân l\'è la Têra ch\'la camîna
àl diêvel adêsa al s\'è fât piò fûreb, às tèinta s\'às fà di sgnôr, mènga di puvràtt
al dô parôli piò bêli èd la lèngua inglêsa i ên \'assègn alleghê\'
al fàbrichi d\'èrmi dâni na mân a cumbàter la disocupaziòun?
al futbòl an n\'è mènga \'na questiòun èd vètta o èd môrt, mò l\'è un quêl dimàndi piò importânt
al lèbber in da ghêra scrètta tòtta la scièinza àl ciamêva aiût per an\'n\'êser rusghê dàl pòundegh. E intânt al pòundegh às la ridîva
al mànnd an n\'è mènga un spetâcol, mò un câmp èd battàglia
al mànnd l\'è testimôn d\'ûn crìmin tremànd còuntra l\'umanitê ch\'às fà a Gâza, \'n\'dûv\'i ghên un miliòun e mêz èd desgraziê prisunêr sèinza psêr savêr gnînta èd quàl ch\'a sucêd fôra. A ghè tòta \'na naziòun maltratêda brutalmèint
al mî\'d\'la vètta an zêrca mènga, às câta
al parôli chi ofànden i n\'ên c\'àl bacaiamèint d\'la nôstra ignorânza
al parôli i gân al valôr c\'agh dà chi \'scôlta
al pensér al va all\'indrê, i ogèt i vìnen avànti
al pentimèint l\'è màtters bèin in têsta d\'èn lassêr mènga di sèign èd quàl t\'ê fât, la prôsima vôlta
al problêma, cùn i politicânt pajâz, l\'è che pò a la fîn i ên elêt
al proibizionîsem an n\'hà purtê êter che di caséin
al religiòun î ên agl\'êrmi piò fôrti che al mêl l\'âbia strulghê
al schiêv al ghà sôl ûn padròun; l\'ambiziôs ag\'n\'hà tânt quânt i ên quî ch\'igh pôlen fêr cômed per la sô furtûna
al séign piò cêr che ûn l\'ha catê la veritê l\'è la pês interiôr
al socialìsem al pôl arivêr sol in biciclàtta
al Stato a sûn me
al tentaziòun, a diferèinza dal bòuni ocasiòun, ìs presèinten sèimper \'na secànda vòlta
al vèin al pòl fèr di bê dànn (in dla mazòca) mo sòl a chi an bàv mènga
am pêr che la côsa bêla a stè mànd an sìa mènga al pôst in da sàmm mò invêce in da vlàmm andêr... dàl vôllti a navigàm col vèint c\'a sòppia a favôr e dàl vôlti al contrâri mò às tàcca navighêr, àn psàmm mènga butêr l\'âncora mò gnânc lasêres purtêr da la corèint
am sûn fât n\'idèa a me môd èd l\'abôrt, dàto ch\'ai êra al sêtim èd nôv fiô
àm sûn mès a esaminêr la vètta e àn sò mènga al perché e al percosa l\'àgh sìa
an còunta gnînta cun chi t\'èt spôs, tànt stà pûr sicûr che al dè dàpp a sèlta fôra c\'l\'è n\'êtra persòuna
an ghè gnînt d\'impusìbil st\'èn dêv mènga fêrel tè
an ghè gnìnta cumpâgn a turnêr in un pôst armês cum\'l\'êra per capîr quànt a sàmm cambiê
àn ghè mâi al tèimp per fêr bèin \'na traduziòun, mò a ghè sèimper al tèimp per rifêrla
an ghé mènga un dutôr ch\'àl pôsa prumàtter la guarigiòun, mò tòtt i dutôr i duvrèvven êser in grêd èd prumàtter perlomêno èd tgnîr adrê al malê
an ghé prôpria gnînta fôra che i âtom e al vôd; tòtt al rêst i ên sôl dàgli opiniòun
an ghnè mènga di fiôl bastêrd, ma casomài di genitôr bastêrd
an n\'avêr pasiòun, che ânch un gruppàt èd zitadèin responsâbil e decîs al pôl cambiêr al mànnd
àn n\'è ménga al savêr quàll ch\'às mànca. Às mànca al curâgg ed capîr quàll ch\'a savàm, e pò èd tirêr al conclusiòun
an n\'è mènga giòst che la drôga la vâga in gîr liberamèint sôl in galêra
an n\'è mènga vêra che i dè quând a piôv i ên i piò lôfi: solamèint in chi dè lè èt pô andêr a tèsta êlta ànch s\'tê adrê a zighêr
an pós mènga cambièr quall ch\'è stê, ma almeno a pós cambièr i ricòrd
an savàm mènga chi âbia scuêrt l\'âcqua, mò a sàm sicûr ch\'àn\'n\'è mènga stê un pàss
an sûn mènga un pessimèsta. Secànd mé adêres dal mêl in dàll ghé l\'è \'na spêcie d\'otimîsem
an vòi ménga êser dàppermé, a vòi ch\'ìm lâsen dappermé
àn vutêr ménga, a sêrev sôl a dêregh côrda
anarchìa an vòl ménga dîr gnînta régoli, a vôl dîr gnînta governânt
anghé ménga un quêl ch\'às ciâma societê. I ghên chi àmm, e ch\'àl dànn, è al famìgli. An ghé nissûn guerên ch\'àl pôsa fêr quêl se la géint l\'àn fà gnînta, c\'la géint che prémma èd tòtt la ghà da tgnîrs adrê
aniuères l\'è \'na malatìa c\'as guarès col lavor; al piasèr l\'è solamèint un paliatìv
an\'s pôl mènga slunghêr la vètta, mò casomài la vciàia
an\'s tradûs mènga quàl ch\'a ghè scrètt, mo quàl ch\'al scritôr al vlìva dîr, ècco perché i compiùter in gh\'la chêven mènga a fêr al traduziòun
an\'s\'pôl ménga legalizêr al trâfic èd drôga perché a ghé\'d mêz \'na mâssa trôp gôsa èd quatréin
arivêr secànd a vôl dîr êser la prèmma persòuna ch\'l\'a pêrs
às pôl dîr che la libertê l\'è un quêl pôch cêr. Mò la sô mancànza no
as prèvv cazêr zà da la fnêstra metê dal medsèini dal dè d\'incô, s\'àn fòssa che i pasarèin i ên bòun d\'andêr a magnêr incôsa
avêregh sôl \'na dànna l\'è un fât inventê da la nôstra ziviltê, per màtter un po\' in ôrdin, e i hân fât bèin, agli istituziòun \'d\'la societê. Mò àn ghà gnînta a che fêr cùn la natûra umâna. Ch\'àm vègna n\'azidèint s\'a sî bòun èd catêr un àmm ch\'al vâga sôl cùn\'na dànna e chiûso
avochê: ùn sôzi c\'àn còr mâi di perìcol
a\'n vdàmm \'ôra ch\'a vègna al dé per dîr sôl quàst ai nôster môrt, àmm e dànn,: an\'s sàmm mènga arês, an ghavàmm mènga dê a mòcc, an\'s sàmm mènga vindû
beât chi an s aspèta mènga dla gratitùdin acsè an srà mai delùs
beât chi an\'s\'aspêta ménga gratitudìn, perché an\'armarà mâi cûrt
bòun Nadêl e bòun ân
burocrazia, \'na dificoltê per ogni soluziòun
càl bânchi i ên nêdi da l\'ingiusstèzzia e dàl pchê. I banchêr i ên i padròun \'d\'la Têra mò si gla purtê vìa e agh lassê la manêra èd stampêr di sôld, cun dô scarabôc i ghavrân subbèt tòtt i sôld per cumprêrsla ancàrra. Mo se invêce àgh purtê vìa \'sta possibilitê, tòtt i patrimôni immèins cumpâgn al mìo i sparirân, cum\'a\'srév giòst. E alôra a ghavràmm un mànnd mijôr, in da se starà miî. Mò sa vlî restêr schiêv de stî banchêr e adiritûra paghêrev al càst \'d\'la vôstra schiavitù, andê pòr avânti a dêregh la possibilitê èd fabrichêr di sôld
càl fâbrichi èd medséini i ên miî a catêr dal malattiî nôvi da curêr còl medséini bêle pròunti piotôst che catêr dàl medséini nôvi per curêr al malattiî chi ghên
che tòtt i àmm i sîèn cumpàgn a fradê l\'è l\'insànni èd quî ch\'èd fradê in gh\'n\'ân mènga
chi àmm i ên sèimper sincêr. L\'è sôl c\'a càmbia la sinceritê
chi gh n\'ha in vrèv, chi gh n\'ha pòch in darèv
chi polìtich i ên quî che sôl chi vàdden la lûs in fànda a la galerìa i vân fôra e i còumpren un\'êter pcunzèin èd galerìa
chi va piân al va sân e al va luntân
ch\'àn n\'è ménga questiòun èd chi cristian, l\'è al mànnd ch\'l\'è dvintê pôch normêl
ciacarêr l\'è fêr \'na traduziòun, ascultêr l\'è fêr \'na traduziòun, lêzer l\'è fêr \'na traduziòun, scrévver l\'è fêr \'na traduziòun, pinsêr l\'è fêr \'na traduziòun. Tòtt quânt i fân dàl traduziòun, fôra che quélch tradutôr
csa spêta l\'UNESCO a dichiarêr che tòtt al mànd l\'è \'na riccàzza ed tòtt quânt
cum\'às fà a savêr se Lyndon Johnson al dîs dàl bâl? S\'àgh tràmma l\'uràccia an vôl mènga dîr ch\'àl li dègga. S\'àl tîra sò al soprazzî, an vôl mènga dîr ch\'àl li dègga. Se invêce al môv i lâber, alôra sé ch\'àl dîs dal bâl
cum\'êla che la mâfia la fa l\'investimèint à regalêr la drôga davànti al scôli e i editôr ìn fân mènga uguêl cùn i lèbber?
cùn quisché a sàmm tòtt nazêsta; per ch\'àl bêsti Treblînka àn finirà mâi
da mumèint c\'as fêva pasèr per imbambî Pinochet l\'hà dimostrè d\'avêr dal capacitê militêr
dàl vôlti al mêli paròli i ên quàl ch\'àgh vôl
dàl vôlti às cunfêsa un pchê per tôrs al mêrit
dal vôlti às dîs de piò a tasêr che a descàrrer
dal vôlti per êser ascultê bisègna tasêr
dimàndi di nôster politicânt i ên di bòun da gnìnta. Chi êter i ên bòun èd fêr èd tòtt
Dio, cumpâgn a \'na vìrgola, al pôl cambiêr in côsa
dmandêr a un padròun d\'èn fasifichêr mènga al bilânc l\'è cumpâgn a dmandêr a un dintèsta ed fêr la fatûra
drughêres l\'è per un sportîv cumpâgn a dir dal ciavêdi e rubêr per un polìtic. Anghè gnìnta da fêr
e chi colôs d\'înternet i ên sèimper de piò i ùnich intermediâri tra produtôr e consumadôr
èl po’ democrâtic fêr paghêr al tâsi in d\'ùn paês che al novànta perzèint \'d\'la gèint an\'n\'i vôl mènga paghêr?
êni al ragâzi da strêda ch\'i vân adrê a quili \'d\'la televisiòun o al contrâri? O l\'è ch\'is fân cunsigliêr sèimper da quî?
êser ed sinìstra a vôl dìr paghèr al tàs
èt catarê de piò in di bôsch che in di lébber. I êlber e i sâs i t\'insgnarân quàll che nissûn mésterr àt dirà mâi
et ghê da êser otimésta per êser un democrâtic e\'t ghê da êser un umorésta per cuntinuêr a êserl
fâta eceziòun per quèlch cristiân, tòti al bèsti i ghân l\'àlma
fêr da magnêr l\'è un\'azziòun polìtica. Sa lassàm fêr da magnêr, al nôster pôst, a quî chi fân sôl i sô interêsi a perdàm al contrôl d\'la situaziòun. E bisêgna prôpria vlêr cràdder che ìs cumpurtarân onestamèint, e che la chêrna ch\'ìs darân la srà chêrna veraméint
fèr dall turìsem a vôl dir andèr luntân in zêrca ed la vòia ed turnèr a cà
fin tant ch\'a gh srà al petròli an gh srà mai pés in Medioriente
gàla un sèins la comdàna a mòrt tra cundanè a murìr?
gnìnta àt fà dvintêr puvràtt cumpâgn a l\'aviditê
grâta grâta, per ògni malfidèint a ghè \'n\'idealêsta delûs
i agèint in gh\'la chêven mènga a supurtêr tròpa realtê
i babuèin e àl sèmmi in pêrlen mènga perché si parlèssen i i srèvven mèss a lavurêr subbèt
i cristiân i ghân sôl dû môd èd fêr: da iresponsâbil e da agitê
i don Chisiôtte dàl dè d\'incô ìn cumbâten mènga còuntra i mulèin a vèint mò da la lôr pêrt
i ghên d\'l\'adolescèinzi ch\'i tâchen a novantân
i padròun èd ste paês ché i la sân, la veritê. L\'insànni americân às ciâma acsé perché te da êser indurmintê, per cràddergh dabòun
i partî dal dé d\'incô i ên cunpâgn a dal mâchini per fêr di sôld e di tragatèin
i polìtich i ên cumpâgn dappertòtt. I prumàtten èd fêr un pòunt ànch in da ghé gnànch ùn fiòmm
i quê impussìbil i ên piò fâcil èd quî diffìcil
i ricôrd i ên cumpâgn al véin ch\'àl s\'arsôra in\'d\'la buttìglia, i armânen cêr e al pês al và in fànda. An ghé ménga biséign èd squassêrla, la buttìglia
i sôld i ên al lât matêren èd\'la polìtica
i sôld i ên dvintê acsè importânt c\'às capitarà ed parlêr èd Kènedi come dal prèmm marî d\'la mujêra d\'nàssis
i stôric i scrèvven dal busî e i drôven di documéint, i romanziêr, invêce, i drôven l\'imaginaziòun
i zôven is fân dl\'ilusiòun su qual ch\'a gnarà; i vêcc su qual cl\'è stê \'na volta
i \'nalfabêta dal sêcol vintûn in\'s\'rân mènga quî ch\'ìn sân mènga lêzer e scrèvver mò quî ch\'ìn\'n\'ên mènga bòun d\'imparêr, disimparêr e turnêr a imparêr
imbambî i ên quî ch\'in capèsen mènga che la metê la vêl piò dàl tòtt
in di ûltem tréint\'ân a sàm passê dall\'avêr \'n\'economìa èd merchê a dvintêr prôpria \'na societê èd merchê. L\'economìa dal merchê la sêrev per fêr funzionêr i attivitê èd produziòun, mò invêce la societê èd merchê a vôl dîr che tòtt quânt l\'è bòun da vànder. As trâta d\'un sistêma èd vétta che i prinzéppi dal merchê i cmànden tòtt i quê \'d\'la vétta
in dimàndi ìs pêrden i pìcol piasêr ed\'la vètta in càl mèinter chi aspêten la grân felicitê
in d\'i paradîs fischêl i duvrèvven vìver sôl quî chi vôlen paghêr al tâs: i ên tòt acsè cinèin…
in nissûna idèa èd democrazìa às pôl màttr\'in dòbbi che ûn di quê tìppich èd\'na dittatûra l\'è d\'avêregh in mân l\'informaziòun
in n\'ên ménga quî \'d\'la râza piò fôrt e gnànch i piò inteligéint ch\'i tînen bôta comûnque, mò quî piò brêv a adatêres
in ôgni tèimp la mancànza \'d\'na disiplèina dûra impestêda l\'è stêda fôrse la vêra fôrza di àmm lèbber
in polìtica, ste vo\' dal ciâchri dmânda a un àmm, ste vo\' di fât và da \'na dànn
inamurêres l\'è un quêl da camarêr
ìs preòcupen tòtt d\'i rinoceròunt, mò ànc àl pòllghi i ên in vìa d\'estinziòun
ìs rispêten sôl i dirètt dàl persòuni giurìdichi
la blàzza l\'è in di òc ed chi guèrda
la bôrsa l\'è ch\'àl pôst \'n\'dove i stùpid i vînen separê dai sò sôld
la cativêria còi animêl an n\'è che al preparatîv per la cativêria còi cristiân
la cêsa, secànd dimàndi gèint, l\'è dvintêda al quêl piò d\'imbarâz per la fêde. Chilôr igh vàdden solamèint l\'ambiziòun di àmm per aol potêr, \'na specie èd comêdia cùn di àmm che i dàn da vàdder èd tgnîr adrê al Crisitanêsim e intânt i fân di dân a quàll c\'l\'è al spîrit profànd dàl Cristianêsim
la còca côla la fà bèin a la salût, mò d\'l\'economìa ed l\'Amèrica
la côpia l\'è fâta da trî persòuni, sôl che per adêsa ònna l\'àn ghé mènga
la coruziòun l\'è cumpâgna al patòm, c\'a bisègna purtêr vìa tòtt i dè
la costituziòun i l\'hân fâta per protêger la gèint dàl bòuni intenziòun
la cultûra l\'è un quêl ch\'i drôven i profesôr, per fabrichêr di êter profesôr, chi fabricarân di êter profesôr
la fîn la giustìfica i mêz? Gràzie, Moggi
là fôra a ghé un sâc èd géint, a miêra, chi pâsen \'na vètta èd disperaziòun tòtta chêlma mò insupurtâbil, per tânti ôri ch\'ìn pâsen mâi, fêr di lavôr chi ôdien sôl per psêr pò cumprêr di quê ch\'ingh serv\'a gnînta, e pò fêr bêla figûra cùn d\'la géint ch\'àngh piê gnànch
la gèint i cràdden d\'êser lèbber mò i ên sôl lèbber èd cràdderg
la Germània àm piês acsé tânt che dû i êren ànch mî
la giustèzzia an n\'è êter che l\'interês dàl piò fôrt
la guêra l\'è zerchêr la pês stramnànd dàl sànghev. La pês l\'è andê avànti cùn la batàglia sèinza stremnêr dàl sànghev
la lèngua an n\'è èter che ardùser al pinsèr in dla sò fòrma piò fàzil
la mâfia an n\'è mènga un casèin solamèint italiân, un lavôr èd còppoli e brôta situaziòun d\'la bàss\'Itàlia armêsa indrê, mò l\'è un problêma d\'l\'Eurôpa
la mâfia l\'hà ghà avû un prinzèppi a la gavrà ònna fîn
la môer an n\'è mènga al pêz, mò piotôst vlêr murîr e ang cavergla gnànch a fêr qual lè
la moltìplica i agèint depiò la sciènzia o la televisiòun?
la mûsica al dé d\'incô l\'è dirêta da banchêr e comerzalêsta, n\'andâz ch\'a duvàmm fêr quêl perché àl càmbia
la Nòva Economìa l\'è cal prinzèppi meravigliòs c\'at fa fêr di sòld mèinter t\'in pêrd
la pâtria l\'è qualsìasi pôst \'n\'dôve \'t\'stê béin
la persòuna che t\'ghê piò paûra a dêrgh adôs t\'ê té
la poesìa l\'è cumpâgna al pân, l\'è èd tòtt
la polìtica l\'è la nôbil êrt d\'utgnîr di vôt dai puvràtt e d\'la péla dai sgnôur, cùn la prumàssa a tòtt e dû ed protêzer ûn da clêter
la prèmma mâfia da cumbâter l\'è quàlla ch\'a gh\'avàm dèinter. La mâfia a sàmm nuêter
la proprietê quãnd l\'è in mãn a pôch l\'è \'na malediziòun per l\'umanitê
la questiòun morêl la ghé da un bêl pôch, mò l\'è ormâi dvintêda \'na questiòun èd polìtica importânt mò dimàndi, pervìa che da la sô soluziòun a dipànd la riprêsa èd la fidûcia in d\'li istituziòun, la possibilitê per al guêren èd fêr al sô mistêr e purtêr avânti al paês, e al fât che la democrazìa la tègna bôta
la realtê l\'è n\'illusiòun quând àt câla da bàvver
la scienza an n\'è mènga perfêta, mò quàst an vôl mènga dîr ch\'èt ghê bisèign ed la religiòun
la scôla come sistêma per imparêr per mè an\'n\'hà cuntê prôpria gnînta
la societê eròtico-publicitâria in d\'a vivàmm la fà èd tòtt per fêres gnîr dal vôi, in manêra che stàl vôi i dveintén un lavôr da mât, mò tòtta la sudisfaziòun la ghà da êser privêda. Per fêr andêr avânti la societê, perché àgh sìa séimper la competiziòun, biségna che la vôia la sìa séimper piò granda, e piò grànda, e ch\'l\'às magna la vétta di àmm
la societê la ghà da tgnîr bôta quêsi la fòssa in d\'la lìnea dàl Piêv èd fròunt a la volontê generêl èd dêr pericolosamèint a môcc a tòtt, èd fròunt a la cosieinzia cìvica c0la và a fêres bendîr in c\'al mèinter che al sèins dàl dirìtt al sparèss, l\'ùltma rocafôrt \'d\'la questiòun morêl
la societê l\'ha ghà un grân mêrit: l\'às fà gnîr a piasêr èd stêr ognûn per còunt sùo
la sperànza èd guadagnêr in manêra disonêsta l\'è al prinzéppi èd la ruvîna
la sudisfaziòun la stà in dàl fêr ùn lavôr, ménga in quàl ch\'a sélta fôra a la fîn
la televisiòun l\'ha fât dimàndi per la scièinzia d\'i mât, a la fâta cgnàsser a la gèint e ag\'n\'ha fât gnîr bisèign
la traduziòun l\'è n\'esperièinza ch\'l\'a t\'ôbliga a lêzer piân al piò pussìbil, quêsi \'na caminêda dèintr\'àl têst còl sô vâl, al sô pianûri e i sô mòunt
la vêra universitê l\'àn n\'è mènga in un zêrt pôst. L\'àn ghà mènga dal proprietê, àn pêga mènga di stipàndi, e ingh rîven mènga di sôld. La vêra universitê l\'è un quêl ch\'àl stà ind\'la têsta
la vètta an n\'è êter che \'na fîla èd figûri in d\'la têsta e an ghè mènga diferèinza tra quìlli ch\'i desvînen da quàl ch\'lè vêra e dai insànni segrêt, mò an ghè mènga ragiòun per pinsêr che al prèmmi i siên piò vêra dal secàndi
la vétta l\'àn n\'è ménga abâsta grânda per tgnîr insàmm tòtt quàl ch\'a\'s rîva a imaginêres de vlêr
le vètta l\'è \'na malatìa ereditària
l\'amicèzzia l\'è un amôr c\'al dêv cràsser
l\'àmm dal tremèla al gh\'avrà la cultùra ed Bush, l\'onestè ed Berlusconi e la buntè ed Pùtin
l\'amôr a ghà dirètt a êser disonêst e busiêrd. Sôl ch\'àl sìa sincêr
l\'amôr l\'è un castîgh. As tàca perché an sàmm mènga stê bòun èd tirêr avânti dappernuêter
l\'aventûra an\'n\'è che un quêl organizê còi pê
l\'è mî tgnîr a mèint che l\'avarèzzia l\'àn n\'è mâi andêda d\'acôrd con la virtù. L\'è diffìzil ch\'às fâga \'na bòuna reputaziòun ûn ch\'àl tîra sôl a fêr di sôld
l\'è piò fàzzil insnèr \'na secàda lèngua a tòtt piotòst che costruìr \'na màchina ch\'la fàga el traduziòun
l\'è prôpria quànd a se scurdàmm èd nuêter ch\'a rivàm a fêr di lavôr chi mêriten d\'êser arcurdê
l\'è quàl ch\'al sà pêrder al vinzidôr
l\'è un otimèsta quàl ch\'àl cràd che \'na dànna la stìa per finîr \'na telefonêda sôl perché l\'ha dèt \'alôra àt salût\'
l\'è \'na guêra èd clâs, e la mê l\'è adrê a vînzer, mò àngh duvrèvv mènga tuchêr
l\'era acsè bêla chi gavîven vietê d\'andêr asvèin a la tàra èd Pîsa
l\'ideologia l\'è la piò scômda guêrdia d\'la prisòun per al pinsêr
l\'indifferèinza, la vigliaccherìa, l\'oportunîsem d\'la géint i mâzen al democrazzî piò di tirân e di ditatôr
l\'urbanìstica l\'è quànd al capitalîsem al s\'acapâra tòtta la natûra e tòt l\'ambiéint di cristiân, e pò andêr avânti da padròun assolût, fêr cum\'àgh pêr e trasfurmêr tòtta la natûra a la sô manêra
mé a cràdd che Kissinger al sìa al piò grând criminêl èd guêra in libertê in tòtt al mànd
mò sà stêt a paghêr per fêret l\'êlber genealôgich. Bòtet in plìtica èt vedrê chi t\'àl farân i tô aversâri
na campàgna eletorèl la càsta dimàndi de piò ed qual che \'na persòuna onèsta la pòsa paghèr
na traduziòun fâta mêl an n\'è mènga \'na traduziòun
neghêr \'na nutèzzia l\'è cumpâgn a dêrla dô vôlti
nissûn a guèrda al dizzionâri prèmma èd parlêr
nissûn àm pêtna bèin cumpâgn al vèint
nissûn àv pôl fêr sintîr inferiôr sèinza ch\'av vâga bèin a vò
nissûn guêren al pôl tgnîr bôta dimàndi s\'an ghè mènga un\'oposiziòun combatìva
nissûn l\'è tânt zôven c\'àn pôsa mènga murîr incô
per l\'evoluziòun d\'i cristiân ingh vrân mènga di dês mèlla ân cumpâgn ài animêl domêstic mò di milliòun d\'ân cumpâgn ai animêl selvâdegh. Un cristiân, insàmma, l\'è e al srà sèimper un animêl selvâdegh
per spieghêr \'na parôla a gh\'ìn vôl dàgli êtri, che pò ànca lôr i ên da spieghêr, e via a la lânga. Capîres l\'è n\'ilusiòun
per tirèr avanti dimàndi ân bisègna solamèint fêr a meno ed vìver
piotôst che dêr àl cêvi \'d\'la zitê a un polìtic, a srév miî cambiêr la sradûra
plèzza: \'na pèla c\'la cambia animè
qai hò vèst la sciènza, ch\'adurêva, e l\'aparàcc, c\'àm piasîva da mât, butêr zà c\'la civiltê che secànd mè i duvîven aiutêr
quàl ch\'a gh\'avàm in comûn l\'è ch\'a sàm tòtt ûn divêrs da ch\'l\'êter
quàl ch\'àm fà êser otimésta l\'è la sicuràzza che \'sta civiltê l\'è lé per mulêregh. Am bòta zà, invêce, pinsêr a tòtt quàl ch\'la fà perché a gh\'andàmma adrê
quàl ch\'l\'è bòun da magnêr per quelchidûn, lè veléin per un êter
quànd a ghè dô versiòun chi fân a pògn ed la stàssa stôria l\'è miî dêr a mèint a quàlla \'n dôve la gèint la fà piò brôta figûra
quànd a se stà bèin cu sè stàss, viazzêr l\'è solamèint êser da n\'êtra pêrt, mò mènga esêr luntân
quànd a vàdd Berluscòun e ch\'l\'êter tracagnôt àm vîn vôia èd dêr el dimissiòun da la râza di àmm
quànd al côsi i vân per al vêrs sbagliê an gh\'andêr mènga adrê
quând às tâca a ciacarêr in \'na lèngua furastêra, às tâca ànch a cambiêr al ghègni, al gesticolêr dàl mân, e tòtt al côrp al ghà n\'ategiamèint divêrs. Insàmma, ûn al dvèinta bêle un\'êtra persòuna
quând dû, mènga dû bàsta \'ch\'sìa, i sincòuntren, a sucêd cumpâgn a quând et màtt insàmm dô sustânzi chìmic: s\'a ghè \'na reaziòun, i càmbien tòtt e dû
quând i me pê i s\'arsôren, ànch la mê têsta la s\'arpòunsa
quêsi tòtta la stôria dal mànd ozidentêl di ûltem treintân l\'è stêda èd cambiêr quàl ch\'à funzionêva cùn quàl ch\'àl fêva figûra
quî chi sè sfrûten pôlen mâi êser i nôster educatôr?
quî dal partî democrâtich i ên quî ch\'it dîsen ch\'ìt farân dvintêr piò fûreb, piò êlt, cun piò sôld, e ch\'ìt cavarân vìa perfîn i urtîghi dal giardéin. I republicân i ên al partî ch\'at dîs che al guêren an funziòuna ménga, ìs fân elêzer e pò ìt fân vàdder ch\'l\'è vêra
sa sî fatalèsta s\'ag psî mài fèreg?
se al bâli ìt dân fastèddi, an fêr brîsa dal dmândi
se as dîs uficialmèint che al zigaràtt i fân mêl, perché às permàt ed vànderli liberamèint
se i israeliân in vôlen mènga sintîres dêr di nazèsta i ghàn sôl da piantêrla èd fêr damànd i nazèsta
se per salvèr la vètta d\'un malê as fa la donaziòun di òrghen an s\'prèvv mènga mandèr dal proteìni a quî chi mòren ed fàm?
se vutêr a cuntèssa per cambiêr quêl, sta sicûr ch\'i àl farèven dvintêr illeghêl
secànd mé finquând a ghe srà d\'l\'abundânza, la povertê la srà sèimper un bròt lavôr
sèinza Sadàm al mànd l\'è migliorê. E cum\'a\'l srêvv sèinza Bùsh?
se\'t\'stê dal parapê d\'ùn pûnt e te\'t\'fê in fôra per vàdder al fiòmm c\'àl pâsa piân pianèin sàta in bâs, èd côlp te savrê tòtt quàl c\'a ghè da savêr
sfundêr dabòun a vôl dîr dvintêr \'na brêva persòuna al piò pussìbil
sicûr cl\'è pusîbil un rapôrt platônic, mò solamèint fra marî e muiêra
sòl a chi sà agh piês imparêr; i ignorànt i fân i dragòun e i pretànden d\'insgnêr
solamèint chi \'n\'la zêrca mènga l\'è sèinza virtù
solamèint dàpp che l\'ûltem êlber al srà stê taiê, l\'ûltem fiòmm avelenê, l\'ûltem pàss ciapê, ecco, a càl pûnt lè a v\'adarî che i quatrèin in\'s pôlen mènga magnêr
solamèint quî ch\'i ghân avû la ghègna èd falîr a la grând i pôlen arivêr a conclùder quêl d\'importânt
solamèint s\'te\'t\'tâch a caminêr alàngh al viêl dal tramòunt te pô catêr l\'aurôra
soquânt i cràdden che la genialitê l\'às trasmàtta ai fiô; chi êter in gnhân mènga, di fiô
speràm che i atlêta \'normêl\' chi ân vînt al mdâi in di olimpìadi per disâbil in\'s\'sîen mènga droghê
sperêr che la gèint àt trâta bèin sôl perch^é t\'ê \'na brêva persòuna l\'è cumpâgn a sperêr che un tôr àn\'t tîra mènga adôs sôl perché t\'ê un vegetariân
stà atèinti a desiderêr quêl, a prèvv ânc averêres
stê atèinti: l\'autoritê sanitâri i pôlen danegêr gravemèint la salût
ste vô catèr la felicitè an zerchèrla mènga
stêr al mànd l\'è pericolôs
svagherès a vol dìr quèsi sèimper truvèr n\'ètra manèra ed stufères
s\'pôl savêr csa vôl dîr scôla ed l\'òblig?
s\'tê acsè in gàmba, come mâi t\'è fât i sôld
s\'t\'èn n\'è mènga \'na pêrt \'d\'la soluziòun, tê \'na pêrt dàl precipitê
s\'t\'èn\'ne ménga bòun ès stêr da la pêrt dàl tôrt, alôra tén gnarê mâi fôra cùn quêl d\'originêl
te\'t pô fêr di lavôr straordinâri sèinza pretànder ed\'avêr tòtt al mêrit
tîn séimper in\'a\'méint che té t\'ê ùnnich. Cumpâgn a tòtt chi êter
tòtt quànt i rèdden in d\'la stàssa lèngua
tòtta la stôria l\'è stôria dal dé d\'incô
tròpa rôba èd quàl ch\'a ciamàm \'educaziòun\' an n\'è êter che n\'isolaméint da la realtê ch\'às pêga ànch chêr
t\'èn duvrèss mài giudichèr un lèbber dal fìlm
t\'èn pô mènga dîr che la civiltê l\'àn và mènga inânz, dàto che a tòtti al guêri ìt mâzen in n\'êtra manêra
un amîg an n\'è mènga ûn c\'àt sûga i ôc s\'te zîg, mo ûn c\'àn\'t farà màa zighêr
un àmm al dvèinta sâg quànd al tâca a tôr misûra cìrca circôrum èd la sô ignorânza
ûn àmm al piânta un êlber mènga per lò, mò per tòtt quî chi gnarân
un bòun dizzionâri l\'è un spêc \'n\'dove che ùn, slè bòun ed zerchêr, al câta qual c\'a s\'aspetèva
un cavèl l\'è \'na questiòun èd prinzèppi c\'às sàm scurdê
un cristiân l\'è condizionê completaméint al comportaméint produtîv da l\'organizaziòun dàl lavôr, e fôra da la fàbrica às pòrta adrê séimper ch\'la pêla e ch\'la têsta
un cunzêrt per lalvêr àl pianêta... àm fà gnîr in\'a\'mèint al Titânic
ûn di prèmm quê ch\'l\'hà da fêr un dutôr l\'è insgnêr a la gèint d\'an tôr mènga dal medsèin
un polìtic l\'è ûn ch\'àl darà la tô vétta per al sô paês
un segnèl tràgic ed qui chi èn i valòr ed la nòstra civiltè l\'è al fàt ch\'an ghè mènga un afèr piò bèl che la guèra per fèr di sòld
un tèimp as pôl dîr finî quâns tòtt al sô ilusiòun principêl i ên finîdi
un traditôr l\'è ûn c\'àl môla al sô partî per andêr cùn un êter; un convertî l\'è ûn c\'àl môla al sô partî per iscrèvvers al tô
viazzèr a sêrev solamèint a vlêr ancàrra piò bèin a\'al pôst \'n\'da s\'è gnû al mànnd
vìnzer zèint vôlti in zèint cumbattimèint àn vôl mènga dîr d\'êser dimàndi tôgo; t\'è invêci prôpria un drêgh \'s\'te bòun èd vìnzer sèinza cumbâter
virtù: un quêl c\'àl fa a pògn cun la volontê
vìsto che la cultùra l\'è dvintêda uèl comercèl, an ghè mènga da meravilières se ànc i àmm i ân fât la stàssa fîn
votêr l\'è abdichêr
vuêter lassêm bâter e tgnîr al contrôl èd la munêda d\'ùn paês e mè an vòi gnânch savêr chi fâga al sô lêz
zèrca d\'êser sincêr, col tô avochê... agh penserà pò lò a incasinêr in côsa
\'m piasrêv vàdder tòtt i prêt spusê, mènga sôl quî ch\'igh piêsen al dànn
\'na Cêsa che nissûn àgh dà di fastèddi mò ch\'la ghà tòtt i privilêg e i còcc \'d\'la borghesìa an pôl mènga êser le vêra Cêsa èd Gesò Crèst
\'na sémmia americâna dàpp ch\'la s\'é inciuchêda l\'àn andrévv mai piò atâc a l\'àlcol, e quàsta l\'è la ragiòun per vìa che la ghà dimândi piò capéss \'d\'la magiorânza di cristiân
\'na vôlta nissûn al ghîva la possibilitê èd pinsêr liberamèint. Adêsa às pôl, mò an gh quêsi nissûn ch\'a sìa ancàrra bòun. Al dé d\'incô la gèint la vôl pinsêr sôl quàl ch\'la cràdd ch\'à sâva da pinsêr, e i cràdden che quàsta la sìa libertê