ta abo, lenga santu / ta abo mi ta adorá / mas ku tur e plata / mas ku tur e oro
|
ta basta ku droga den deporte: mester prohibí e kòntròlnan
|
ta bon konseho kere solamente loke un artista ta hasi di su trabou, i no loke e ta bisa di dje
|
ta bon ku personanan di nos pais no konosE nos sistema bankario i monetario, pasombra si tabata asina, mi ta kere ku lo tabatin un revolushon promE ku maNan mainta
|
ta bon pa komprondé poko poko ku bo no ta komprondé nada
|
ta bon pa rekordá ku avarisia tabata semper e enemigu di birtut; difisilmente por haña un bon reputashon esun ku ta buska di mas su propio interes
|
ta bon sigui bo mes inklinashon, basta ku e ta bai direkshon di ariba
|
ta despresiabel e avarisia spiritual di esnan ku sabiendo algu, no ta hasi nada pa transmití e konosementu aki
|
ta di lamentá ku awor, riba e esenario di mundu, nos, oksidentalnan, ta e úniko protagonistanan i espektadornan i mediante nos televishon i prensa, nos ta skucha solamente nos rasonnan i nos no ta sinti otro doló ku esun di nos mes
|
ta di lamentá ku bebementu di awa no ta un pika: e por tabata agradabel!
|
ta di lamentá ku tur persona ku sa kon manehá e pais ta hopi okupá ku stürmentu di taksi i kòrtamentu di kabei
|
ta di spera ku ta mes fásil mira e berdat ku revelá e mentira
|
ta difísil kere ku un persona ta bisa berdat ora bo sa ku abo lo a gaña si bo tabata den su lugá
|
ta difísil laga un persona komprondé algu ora su salario ta dependé di si e no komprondé esei
|
ta difísil no deseá e muhé di otro persona; esnan ku no tin doño ta en general poko atraktivo
|
ta difísil pa bisa ken ta hasi nos mas daño: enemigunan ku e intenshonnan mas malu òf amigunan ku esnan mihó
|
ta difisil pa ta sinsero ora bo ta inteligente. Ta manera ta onesto ora bo ta ambisioso
|
ta difísil rekonosé esun ku ta sigui e koriente espontáneamente
|
ta e amor ku mi tin pa bukinan ku a hasimi e idiot mas sabí di mundu
|
ta e hòmber kompletu, ku debí na e manera ku e trabou ta organisá, ta komportá su mes produktivamente; pafó di e fábrika e ta keda ku e mésun aparensia i mésun kabes
|
ta eksistí dos sorto di hende: esnan hustu i inhustu. Esnan hustu ta hasi e divishon
|
ta eksistí un bon so, Konosementu, i un mal so, Ignosansia
|
ta eksistí un regla pa polítikonan rònt mundu: ora bo ta na poder no bisa loke bo ke bisa den oposishon; si bo hasié, lo bo tin di realisá loke otronan ta konsiderá imposibel
|
ta falta bo enemigu i amigu trahando huntu, pa ofendébo: un pa kalumniábo i e otro pa trese e notisia pa bo
|
ta fasil skibi bo mémoiresnan si bo tin un mal memoria
|
ta grasioso e fasilidat ku malvadonan ta kere ku tur kos lo bai bon ku nan
|
ta imperdonabel ku sientífikonan ta torturá animalnan, laga nan hasi nan eksperimentonan ku periodistanan i polítikonan
|
ta imposibel gosa kompletamente di flohera si bo no tin hopi trabou di hasi
|
ta inkreibel monstruoso e manera ku hendenan ta bisa awendia kosnan tras nos lomba ku ta absolutamente berdat
|
ta insigur den kua lugá morto lo warda riba bo; pesei warda riba dje den kualke lugá
|
ta karakterístika di un persona ineksperto di no kere den suerte
|
ta mas bergonsoso deskonfiá di nos amigunan ku ser engañá dor di nan
|
ta mas fásil desintegrá un atom ku un prehuisio
|
ta mas fásil gaña un persona, ku konvensé ku e ta ser gañá
|
ta mas fasil legalisá ku legitimá algun kos
|
ta mas fásil lucha pa bo prinsipionan ku kumpli ku nan
|
ta mas fásil perdoná un enemigu ku un amigu
|
ta mas fásil reprimí un promé deseo ku satisfasé e siguientenan
|
ta mas fásil stima humanidat den su totalidat ku stima bo próhimo
|
ta masha bon no hasi malu. Pero ta masha malu no hasi bon
|
ta mihó debatí den duda ku sosegá den eror
|
ta mihó hasi i tin duele ku tin duele di no a hasi
|
ta mihó no tin lei ku kibra nan kada dia
|
ta mihó sa kosnan inútil ku no sa nada
|
ta mihó ta infelis den amor ku infelis den matrimonio. Algun dichoso tin suèltu den tur dos
|
ta ora nos lubidá nos mes ku nos ta hasi kosnan ku mester wòrdu kòrdá
|
ta parse manera hòmbernan grandi so tin defektonan grandi
|
ta pasombra humanidat no tabata sa unda e tabata bai ku e la logra haña su kaminda
|
ta peligroso pa ta sinsero, a ménos ku bo ta sokete tambe
|
ta peligroso pa un kandidato nashonal bisa kos ku hendenan por kòrda
|
ta peligroso tin rason ora e outoridatnan stablesé ta robes
|
ta posibel stima un ser humano si bo no konosé bastante bon
|
ta propiamente tene bo wowonan será sin purba nunka di abri nan, biba sin filosofá
|
ta solamente tokante kosnan ku no ta interesá nos nos por duna un opinion imparsial: sin duda ta p'esei mes ku e opinionnan imparsial no tin balor apsoluto
|
ta sorprendente ku un miradó di destino no ta hari ora e topa un otro miradó di destino
|
ta straño ku hendenan hòmber ku tin e máksimo rèspèt pa hendenan muhé ta popular bou di nan
|
ta straño ku kurashi físiko lo ta asina abundante den mundu i kurashi moral asina skars
|
ta sumamente difísil traha na un manera ehemplar i despresiá na mes momentu e trabou ku bo ta hasi
|
ta tambe un religion no kere den nada
|
ta tristu di pensa ku naturalesa ta papia i ku humanidat no ta skucha
|
ta tuma masha hopi tempu pa bira yòn
|
ta un eror suponé ku niun hende no ta komprondé su mes karakter. Mayoria hende konosé hasta nan defektonan, solamente nan ta insistí pa dunanan otro nòmbernan ku esnan ku e restu di mundu ta usa
|
ta un guera de klase; esun di mi ta ganando, pero no mester tabata asina
|
ta un krimen kontra humanidat pa konvertí tera di kultivo fértil den tera di kultivo di alimentonan ku lo wòrdu kimá pa biokombustibel
|
ta un milager ku kuriosidat ta sobreviví edukashon formal
|
ta un reseshon ora bo bisiña perde su trabou i un depreshon ora abo perde di bo
|
ta wòrdu bisá ku bo por kumpra tur kos ku sèn. Esei no ta berdat. Bo por kumpra kuminda, pero no apetit; remedi, pero no salú, un kama kómodo, pero no soño; konosimentu pero no inteligensia; aparensia pero no bienestar; divershon pero no plaser; konosínan pero no amistat; sirvientenan pero no fidelidat; kabei shinishi, pero no onor; dianan trankil, pero no pas. Bo por kumpra e kaska di tur kos ku sèn, pero no e simia. Esei bo no por kumpra ku sèn
|
tabata manera mundu tabata dividí entre personanan bon i malu. E bonnan tabata drumi mihó - mientras ku tabata parse manera e malunan tabata disfrutá muchu mas di e oranan di belorio
|
tabata un ekselente konseho ku mi a skucha duna un bes na un persona hoben, 'hasi semper loke bo tin miedu di hasi'
|
tambe den deporte nos tin ku konbibá ku e mafia?
|
tanten e koló di un persona ta mas importante ku esun di su wowonan, lo sigui tin gera
|
tantu bida tin den un bida, tantu persona tin den un persona
|
televishon ta e prome kultura outéntikamente demokrátiko, e prome kultura disponibel pa tur hende i dirigí a base di loke personanan ke. E úniko problema ta loke hendenan ta deseá di berdat
|
televishon ta e spil ku ta reflehá e derota di hinter nos sistema kultural
|
televishon ta e úniko somnífero ku ta wòrdu tumá via wowonan
|
televishon ta fuerte manera un leon, televishon no tin miedu di niun hende, televishon ta ponebo drumi manera un idiot
|
televishon ta krea falta di memoria, sine ta krea rekuerdonan
|
televishon ta mas interesante ku hende. Si no ta asina, nos lo por tin hendenan pará den hukinan di nos kambernan
|
televishon ta presta hopi atenshon na sikiatria dor di distribuí informashon tokante esei i tambe dor di kontribuí na e nesesidat di esei
|
televishon ta un invento ku ta permití ku bo ta wòrdu entretené den bo sala dor di personanan ku lo bo no tin nunka den bo kas
|
tempu i ora ta sigui kore, tambe durante e dianan mas pisá
|
tempu ku mi tabata hoben, mi por a kòrda tur kos ku a pasa òf no
|
tempu ku mi tabata mucha nan a bisami ku tur hende por a bira Presidènt. Mi ta kuminsá kere esei
|
tempu ta e kos mas importante: ta simpelmente un otro palabra pa bida mes
|
tempu ta e mihó outor. E ta skibi semper un final perfekto
|
tempu ta e úniko kos ku bo no por duna bèk
|
tene bo wowonan anchu abrí promé ku matrimonio i medio será despues
|
tene kuidou: e Outoridatnan Sanitario por ta dañino pa e salú
|
tin adolesensianan ku ta bira aktivo na nobenta aña
|
tin alegria den e boskenan sin kaminda, tin ékstasis riba e playa solitario, tin e grupo di amigunan den kua niun hende no ta drenta, Seka di e laman hundu ku e muzik i su rugido: mi no ta stima otro hende menos pesei, pero naturalesa si mas
|
tin algu den loke nos ta bisa?
|
tin algu trágiko den e echo ku apenas hende a inventá un mashin pa traha su trabou, e la kuminsá pasa hamber
|
tin bia den bida bo mester siña lucha no solamente sin miedu, sino tambe sin muchu speransa
|
tin bia nos lus ta paga ma despues e vlam ta wòrdu sendé di nobo dor di un otro ser humano. Kada un di nos mester gradisí profundamente esnan ku a bolbe sende e lus ei
|
tin biá nos por pasa añanan sin biba ètòl, i di repente henter nos bida ta konsentrá den un momentu so
|
tin bia ta mihó pa purba ta felis den un miseria i asepté ku bombatié òf purba sali fo'i dje
|
tin biá un persona ta konfesá un piká pa por saka benefisio di dje
|
tin bia, para ne baranda di un brùg i bo ta lèn ofer dje pa mira e riu kore pasa poko poko bou bo, lo bo sa di repente tur kos ku bo ke sa
|
tin di bini un dia, un dia so, ku nan ta abri e yagmentu riba senadornan
|
tin dos manera pa haña felisidat: hasi kèns òf ta kèns
|
tin dos manera pa konkistá i esklabisá un pais. Un ta ku spada i e otro ta ku debe
|
tin dos manera so pa bisa berdat, anónimo i póstumo
|
tin dos sorto di televishon: esun inteligente ku ta krea siudadanonan difisil di goberná i esun estúpido ku ta krea siudadanonan fasil di goberná
|
tin e kurashi di pensa
|
tin flor tur kaminda pa esnan ku ke mira nan
|
tin hopi kos ku nos lo ke tira afó si nos lo no tabata tin miedu ku otronan lo por a kué nan
|
tin hopi manera di yega, esun mihó ta no sali
|
tin hopi manera pa frakasá i un so pa tin éksito
|
tin komunista ku ta insistí ku si bo ta un antikomunista bo ta un fasista. Esei ta mes inkomprensibel ku bisa ku si bo no ta katoliko, bo ta un mormon
|
tin kos ku bo no mester hasi nunka, ni di dia ni di nochi: por ehèmpel guera
|
tin mas hende morto ku bibu i nan kantidat ta krese. Esnan na bida ta bira mas skars
|
tin miles i miles di personanan eifó ku ta biba un bida di desesperashon sofokante i bou gritamentu, ku ta traha dianan largu i pisá na un trabou ku nan ta odia pa por kumpra kosnan ku nan no mester, pa por imponé personanan ku nan no ta gusta
|
tin okashonnan, lugánan i kontekstonan na unda e asesinato (e summum di un akto di violensia ekstremo) ta bira e úniko salida ku ta posibel i real
|
tin ora no ta menos elokuente pa keda ketu
|
tin ora por ta mihó sigui bo kaminda sin yega. Yega no ta eksistí, no ta mas ku un momentu di e kaminda
|
tin palabra ku mester por sirbi solamente un bes
|
tin periodistanan honesto manera tin polítikonan honesto. Una bes ku nan bende nan mes, nan ta keda asina
|
tin persona ku lo ke paga pa bende nan mes
|
tin persona ku sa tur kos, pero esei ta tur kos ku nan sa
|
tin personanan asina pober ku nan tin sèn so
|
tin portanan na laman ku ta abri ku palabranan
|
tin rason ta un rason mas pa no tin ningun éksito
|
tin solamente un avarisia humano: esun di e palabranan
|
tin solamente un éksito - ser kapas di biba bo bida na bo manera
|
tin solamente un gera ku un ser humano por permití su mes: e gera kontra su ekstinshon
|
tin solamente un kos den mundu ku nunka no ta gaña: apariensianan
|
tin solamente un kos den mundu ku ta pió ku si nan papia di bo: esei ta si nan no papia di bo
|
tin solamente un manera pa redusí e konsumo di droga: legalisé
|
tin solamente un problema filosófiko berdaderamente serio: e suisidio
|
tin sonrisa ku no ta di felisidat, sino di un manera di yora ku bondat
|
tin tantu lei ku niun hende no ta sigur di no wòrdu kolgá
|
tin tres kos ku mi ta lubidá semper: nòmbernan, karanan i esun di tres mi no ta kòrda mas
|
tin un arma mas teribel ku kalumnia: e berdat
|
tin un bon edukashon ta awendia un desbentaha grandi, pasombra e ta ekskluíbo di hopi kos
|
tin un forma mas limpi ainda di energia ku solo, mas renobabel ku bientu: ta e energia ku nos no ta konsumí
|
tin un kantidat teribel di mentira ta sirkulá rònt mundu i e kos mas pio ta ku mitar di nan ta berdat
|
tin un manera pa sa si un persona ta onesto, puntré. Si e bisa si e no ta sirbi
|
tin un momentu di èkstasis ku ta marka e kulminashon di bida i mas altu no ta posibel. I e paradòks di bida ta ku bo ta logra e èkstasis aki ora bo tin mas gana di biba i e ta bini manera un olvido total ku bo ta biba
|
trabou ta akortá e dia i prolongá e bida
|
trabou ta alehá di nos tres malu grandi: fèrfelamentu, bisio i nesesidat
|
trabou ta e refugio pa esnan ku no tin nada mihó di hasi
|
tradukshon ta un eksperensha ku ta ofresé i imponé e lektura mas slo posibel, kasi un kaminata dor di e espasio físiko di e teksto, ku su bayenan, sabananan i serunan
|
tradukshonnan (komo esposanan) ta poko bia fiel si nan ta por lo menos atraktivo
|
traduktornan ta e kabainan di trèk di kultura
|
traduktornan ta manera pintadónan di pòtrèt; nan por hasi e kopia mas bunita, pero e mester parse e original semper
|
tradusí literatura ta manera hasi sèks: mihó papia menos i hasié mihó
|
tradusí ta e forma mas profundo di lesa
|
traha ta menos laf ku dibertí
|
trata di no konsiderá inteligente solamente esnan ku ta pensa manera abo
|
trata personanan komo si fuera nan tabata manera nan mester ta i bo ta yudanan bira loke nan ta kapas di bira
|
tuma posishon. Neutralidat ta yuda e opresor, nunka e víktima. Silensio ta enkurashá e burdugo, nunka esun tormentá
|
tur Amerikano ku ta prepará pa postulá pa presidènt lo tin di ser deskualifiká, outomátikamente i pa definishon, pa hasi esei
|
tur animal, fuera di algun persona, tin alma
|
tur anomalia ta sedusí nos, na promé lugá bida, anomalia pa ekselensia
|
tur dios tabata inmortal
|
tur e siensianan eksakto ta dominá dor di e konsepto di aproksimashon
|
tur esnan ku a logra kosnan grandi tabata soñadónan grandi
|
tur famia felis ta parse otro, pero kada famia infelis ta esei na su manera
|
tur gloria di mundu ta den un pipita di maishi
|
tur hende ke biba largu, niun hende no ke bira bieu
|
tur hende por afrontá un krisis - ta e bida di tur dia ta agotábo
|
tur hende por papia inkomprensibel, komprensibel poko por
|
tur hende por simpatisá ku e sufrimentu di un amigu, pero ta rekerí un naturalesa noble pa simpatisá ku e éksito di dje
|
tur hende sa ku siertu kos no ta realisabel, te ora un persona ku no ta na altura di esaki paresé i inventé
|
tur hende ta hunga un ròl, ku eksepshon kisas di algun aktor
|
tur hende ta tuma e límitenan di su kampo visual pa e konfinnan di mundu
|
tur idiot ta brua preis i balor
|
tur istoria ta istoria kontemporáneo
|
tur karta di amor ta ridíkulo. Nan lo no tabata karta di amor si nan no tabata ridíkulo
|
tur kos ku di berdat ta importante den bida ta ser hasí gratis
|
tur kos ku mi sa mi sa solamente pasombra mi stima
|
tur kos ku no a wòrdu bisá, a wòrdu bisá pa semper
|
tur kos ta peligroso. Sino no tabata bale la pena biba
|
tur loke bo ke bisa, tin solamente un palabra pa ekspresé, solamente un verbo pa animé i solamente un athetivo pa kalifiké
|
tur loke bo mester ta ignoransia i konfiansa i e éksito ta sigur
|
tur loke bo ta lesa den korantnan ta apsolutamente berdat, ku eksepshon di e okashon úniko di kua bo tin konosementu direkto
|
tur loke e mester hasi ta grita e berdat den kara di tur hende. Niun persona lo keré i tur hende lo konsideré loko
|
tur loke mi no sa, ma siña na skol
|
tur loke nos ta konsiderá inmoral aktualmente a wòrdu konsiderá moral un bia. Ki garantia nos tin ku istoria no por kambia di su mes?
|
tur loke ta i tur loke nos ta, en definito, ta palabra
|
tur loke ta inventá ta berdat
|
tur loke ta nesesario pe triumfo di e malu ta si hendenan di bon boluntat no hasi nada
|
tur loke un persona por imaginá, un dia lo wòrdu realisá
|
tur nos konosimentu ta yuda nos muri un morto mas doloroso ku animalnan ku no sa nada
|
tur palabra tabata, un bes, un neologismo
|
tur pensamentu ta un eksepshon riba un regla general ku ta di no pensa
|
tur revolushon modèrnu a resultá den un reforsamentu di e poder di estado
|
tur serebronan di mundu ta impotente kontra kualke estupides ku ta na moda
|
turismo ta biaha leu buskando e deseo di bolbe kas
|