l à dl'óssta såul quall ch'canpa ògni dé cunpâgna ón ch'pòsa murîr tótt i dé e a tótti äli åur
|
l à tótti äl virtó che a mé i um pièSen pôc e inción di vézzi ch’i um fan andèr int i mât
|
l à tótti äl virtó che a mé i um pièSen pôc e inción di vézzi ch’i um fan andèr int i mât
|
l afèri miåur pr i sgnåuri l é la guèra stra i puvrétt
|
l amåur al fà di mât, al matrimòni di bécc, al patriotîSum di ignurantâz catîv
|
l amåur al finéss d èser un piaSair quand al n é pió d ardåpp
|
l amåur al n é èter che un manén vigliâc ch’i s an fât par vîd che la spêzie umèna l’an finéssa mâi
|
l amåur l à al sô dirétt d èser dSunèst e buSèder. Bâsta ch’al séppa sinzêr
|
l amåur l é cla nabbia ch’la vén só cål vapåur di làns
|
l amåur l é dèr trûp mêrit al dSvèri ch’a vdän stra una dôna e cl’ètra
|
l amåur l é etêren infén ch’al dûra
|
l amåur l é l’ataiSa d na cuntintazza che quand l’arîva la t astóffa
|
l amåur l é quall ch'câpita a un òmen e una dòna ch'i n s cgnóssen brîSa
|
l amåur l é un castîg. I s an castighè parché a n sän brîSa stè bón d avanzèr da par nó
|
l amåur materièl al fà pasèr al narvåuS. L amåur da par ló al le fà vgnîr
|
l amåur par la tèra an cgnóss brîSa äl fruntîr ed chi èter
|
l amåur stra quall ch'insaggna e quall ch'inpèra l é al pió inpurtànt pirôl invêrs ala cgnusänza
|
l arcôrd ch’a t lâsa un lîber l é pió inpurtänt che al lîber
|
l arcôrd dla felizitè al n é pió felizitè; l arcôrd dal dulåur l é anc dulåur
|
l arcôrd l é sänpr un sît d’andèri a trabb
|
l argumänt miåur cåntr ala democrazî l é una conversaziån ed zénc minûd con l eletåur normèl
|
l arivarà cal dé che äli imâgin äl turàn al sît ed chi ômen ch’i n aràn pió d biSåggn d “èser” mo såul ed stèr a vàdder. A n srän pió dla Zänt ch’i stan al månnd mo ch’i stan da guardèr
|
l aumänt dal capéss as pôl miSurèr pulîd dala diminuziån dal fêl
|
l avuchèt l é quall ch’tén al sâc al banchîr
|
l é acsé cûrt l amåur, e ai vôl acsé tant par dscurdèrsel
|
l é bèl d in man in man capîr ch'an s capéss ngåtta
|
l é dàbbel parché l à avó trûp pûc dóbbi e parché l à tgnó cunclûder
|
l é difézzil a cràdder che ón l é drî ch'al dîS la veritè, quand et sè che té al sô sît t aréss détt una buSî
|
l é difézzil dîr chi t dâga al dân pió grand: i nemîg con äli intenziån pió catîvi o i amîg con cäl miåuri
|
l é difézzil fèr capîr un quèl a ón ch’i al pèghen såul s’al n é brîSa bån ed capîrel
|
l é difézzil, int l èrt, dîr quèl ch’al séppa bån cunpâgn al dîr gnìnta
|
l è imurtèl ón ch’ai và bän al mumintén
|
l é inpusébbil che un òmen al séppa inbarluchè da un quelcdón, fòra che da ló stass
|
l é inpusébbil Sguazèr da bån a n fèr gnínta, s’an s à brîSa una móccia ed lavurîr da fèr
|
l é l ânum ch’t è da canbièr e brîSa duv t stè d cà
|
l é méi ch’a v arcurdèdi che la griciSia l’é sänper stè nemîga dla virtó. L é difézzil che ón ch’al tîra sänper såul a inbisachères di góbbi al pôsa méttr insàmm una bôna reputaziån
|
l é méi ed cal pôc cràdder såul ai quî che un artéssta al fà piotôst che ai quî ch’al dîS di sû lavurîr
|
l é méi èser inamurè e infelîz che infelîz e spuSè. Ai é di furtunè ch’i ariuséssen in tótti e dåu äl fazànnd
|
l é méi èser utiméssta e avair tôrt piotôst che pesiméssta e avair raSån
|
l é méi fèr quèl e pó pintîres, piotôst che pintîres d an avair fât gnínta
|
l é méi savair di quî inóttil che gnínta
|
l é méi Zuntèr dla vétta ai dé piotôst che di dé ala vétta
|
l é na zîzla scrîver i sû arcôrd, quand as é di dscurdón
|
l é pió fâzil a legaliZèr zêrt quî, che a legitimèri
|
l é pió fâzil a pardunèr un nemîg che un amîg
|
l é pió fâzil cunbâter pr i sû prinzéppi, che tgnîri drî
|
l é pió fâzil dsfèr un âtom che un pregiudézzi
|
l é pió fâzil ed cal pôc Smurzèr una prémma vójja che dèr mänt a tótti qualli ch'i véNnen drî
|
l é pió fâzil inbarluchèr la Zänt piotôst che che cunvénzerla d èser stè inbarluchè
|
l é pió fâzil insgnèr a tótt na secånnda längua, che fèr na mâchina bôna d tradûser
|
l é pió fâzil vlair bän a tótta l’umanitè, che a quî ch’i én ataiS
|
l é priglåuS avair raSån, quand äli autoritè costitué äli én in Sbâli
|
l é pròpri parché l'umanitè la n savêva brîSa in duv la s fóss drî a andèr, ch'l'é arivè d åura ed catèr la sô strè
|
l é pusébbil ed vlair bän a una parsåNna, s't an la cgnóss brîSa tròp pulîd
|
l é quand a sän malè ch'a s rindän cånt ch'a n vivän brîSa da par nuèter, mo incadnè a un èser d un raggn difaränt, ch'ai é di sfundarión stramèZ, ch'an s cgnóss brîSa e ch'l é inpusébbil fèrs intànnder: al nòster côrp
|
l é quand a se dscurdän ed nó, ch'a fän di quî ch'i s armèriten d èser arcurdè
|
l é sânper pió fâzil canbièr ômen che canbièr un ômen
|
l é såul l eråur ch'l à biSåggn dl apòg' dal guêren. La veritè la pôl stèr só da par lî
|
l é tante difézzil a dîr l incuntrèri dla veritè, cunpâgna a ardupèrla
|
l é un cristiàn tótt intîr quall ch'al vén cundizionè a lavurèr cme un mât da quî ch'i urganéZZen al lavurîr, mo, fôra dala fâbrica, l à sänper cla pèl e cla zócca
|
l é un mèl pió cén an avair brîsa däl làzz, che viulèri tótt i dé
|
l é un mèl pió cén angustières int al dóbbit, che stèr chiêt int l eråur
|
l é un mirâcuel che la curiuSitè la téggna bòta dåpp al'educaziån formèl
|
l é un quèl fât bän magâra, an fèr brîSa al mèl. Mo an fèr brîSa al bän, l é un quèl fât mèl magâra
|
l é un quèl terébbil che la Zänt, al dé d incû, i s vâghen in gîr a dîres drî di quî ch'i én pròpri vaira
|
l egoîSum an é brîSa vîver cum as pèr a nó, mo pretànnder che chi èter i vîven cum as pèr a nuèter
|
l èlb di giurnaléssta! Idê da têdi, da fèls profesûr, da giurnaléssta manchè, da Zänt ch'i vôlen inpedîr a chi èter ed pinsèr con la sô tèsta. L èlb l é un quèl còmic sänza säns, l é imurèl, parché al vôl limitèr quall ch'al n à brîSa di lémmit es al n à brîSa da avairen, al'espresiån lébbra dal pinsîr
|
l êra pròpri un gran bån cunsélli, quall ch’ai ò sintó ch’i dèven a un ragazèl: 'fà sänper quall ch’t è pòra ed fèr'
|
l erêtic l é quall ch’l inpéjja al fûg, mégga quall ch'ai brûSa in mèZ
|
l eroiSum pió grand ed tótt, pr un ômen e pr un pôpol ch’l é prezîS, l é quall d èser bón ed tgnîr bôta al ridéccuel
|
l èser aviè a fèr quèl l à tànta d cla fôrza, ch’as avian parfén a stèr al månnd
|
l èser aviè d fèr quèl, l à una gran fôrza
|
l idealîSum al crass in prupurziån dirèta con la distanza da un problêma
|
l idealîSum al và benéssum, mo quand al se SvéNna ala realtè al prêzi al dvänta pruibitîv
|
l idealîSum l é cla gabèna nòbil che i galantòmen dla puléttica i adrôven pr arvuèri la sô vójja d autoritè
|
l incâli a arivèr in urèri l é ch'an i é inción lé ch'al le pòsa aprezèr
|
l incâli pió grand pr intànnder un'ôvra d èrt, l é d vlairla intànnder
|
l incôsa l é mò infiné
|
l incuntrèri d un pòpol ziviliZè, l é un pòpol cariatåur
|
l infêrn e l paradîS i um pèren dsprupurziunè. I ât di òmen i n s mèriten brîSa acsé tant
|
l inpêr britânic l é vgnó só drî a däl generaziån d inglîS dsprè, ch’i an Sdazè al månnd zarcànd quèl ed dezänt da magnèr
|
l inpurtànt al n é brîSa avair un’idê, mo èser bón ed craddri fén in fånnd
|
l inpurtant al n é brîSa quàll ch’as dîS, mo quàll ch’an s à brîSa da dîr
|
l inpurtànt an é brîSa avair dimónndi idéi, mo vîvren ónna
|
l inpurtànt an é brîSa fèr dimónndi, mo métter dimónndi amåur in quall ch'as fà
|
l inteletuèl l é un sgnåuri ch'al fà rileghèr i lîber ch'al n à brîSa lèt
|
l istént da asasén, stramèZ a chi èter istént, l é pròpi dla natûra umèna. I van insàmm: òmen e môrt, òmen e crudeltè, òmen e sangv. Al n é brîSa gudàvvel, mo l é pròpi acsé
|
l obietîv dl'educaziån l é d canbièr una mänt vûda con ónna avêrta
|
l obietîv dl'eSistänza l é quall d méttr insàmm l'upignån spetaculåuSa ch'avän ed nuèter, con i quî urébbil che chi èter i pänsen ed nó
|
l obietîv pió inpurtànt dla puléttica l é quall ed tgnîr la Zänt sänpr ins qualla e con una gran vójja d èser guidè vêrs la sicurazza, fagandi pôra con un Sbandêren ed fèls alèrum, tótt inventè
|
l òmen an pôl brîSa canpèr såul ed parôl, anc se däl vôlt l à da magnèrsi
|
l òmen an sa brîSa pió quî che cäli ètri bîsti; l in sa ed manc. Låur äl san quall ch'äli an da savair. Nuèter nå
|
l omen bån l à dal giudézzi, cal catîv, in pió, l é un pifarlòt. Äl qualitè murèl e inteletuèl äl van insàmm
|
l ômen ch’al pêrd l unåur pr i afèri, al pêrd afèri e unåur
|
l ômen ch’an lèZ gnínta ed gnínta, l in sà de pió ed quall ch’al lèZ i giurnèl e pó bâsta
|
l òmen dal têrz milenèri l arà la cultûra ed Bush, l’unestè ed Berluscån e la buntè ed Putin
|
l ômen elegànt l é quall che té t an fè mâi chèS al sô ftièri
|
l òmen inteligiänt, a stèr da par ló l à dû vantâZ: prémma d ónna ch’al stà cån sé stass e pó dåpp ch’an stà brîSa cån chi èter
|
l òmen l arîva da nuvézzi a tótti äli etè dla vétta
|
l ômen l é l ónnica creatûra ch’la n in vôl savair d èser quall ch’l é
|
l òmen l é l’ónnica bîstia ch’la vén råssa - o ch’l’in à biSåggn
|
l òmen l é un garZån, al dulåur l é al sô màsster
|
l òmen l é una bîstia da cà che, par di sêcol, l à cmandè cäli ètri bîsti con l inbrói, la viulänza e la cativêria
|
l òmen l é una bîstia razionèl, ch'la pêrd la lómm di ûc' quand l'à da cunpurtères secånnd quall ch'ai dîS al capéss
|
l òmen l é una bîstia sozièla ch'an i và mâi invêrs i sû cunpâgn
|
l ômen pió sgnåuri l é quall ch’as cuntänta, parché la cuntintazza l’é la ricazza dla natûra
|
l òmen pió sgnåuri, l é quall dai piaSîr manc chèr
|
l òmn al fà al mèl, cmôd un èv la fà al mêl
|
l ónnic lîber ch’al séppa un lîber prôpi da bån, un scritåur al n à brîSa, cum as dîS, da inventèrsel parché scadagnón al l à bèle int al zócc, ló l à såul da tradûSrel. Al dvair e al lavurîr d un scritåur l é al dvair e al lavurîr d un tradutåur
|
l ónnic mumänt che la mî educaziån la fó tgnó in s qualla, al fó quànd andèva a scôla
|
l ónnic quèl che l'esperiänza la s insaggna, l é che l'esperiänza la n s insaggna gnínta
|
l ónnic quèl inpurtànt, quand an i srän pió, äl sran äl carè d amåur ch’arän lasè par la nôstra strè
|
l ónnic tirân ch’a pòs aztèr al månnd l é cla vuSléina däntr in mé
|
l ónnic vair prugrès l é quall d inparèr a tôres al tôrt tótt da par nuèter
|
l operèri al dvänta una mêrce a bån marchè con pió che ló al prudûS däl marcanzî
|
l operèri, con pió ch’al prodûS dla ricazza, con pió ch’al guänta puvràtt
|
l òzi l é al prinzéppi ed tótt i vézzi, mo l é la finâdga ed tótti äl virtó
|
l ûltum dé dl ân al n è brîSa l ûltum dé dal tänp
|
l umanitè l’é acsé, e an s trâta brîSa ed mudèrla, mo ed cgnósserla
|
l uriginèl an tén brîSa faid ala traduziån
|
la batâglia pió schéccia l'é cunbâter cåntra sé, mo la vitòria ch'la dà pió gósst l'é vénzres da par sé
|
la Bébbia la s insaggna ed vlair bän ai nûster nemîg cunpâgna s'i fóssen nûstr amîg. Al pôl dèr parché i én sänper cla Zänt
|
la bigamî l'é avair un marè ed tròp, la monogamî l'é cunpâgna
|
la blazza l'é int i ûc' ed quall ch'guèrda
|
la brîga dl amåur, l'é ch'l é un crémmin ch'an pôl brîSa fèr da manc d un cånpliz
|
la burocrazî l'é un macàgg' Zigànt, ch'i i téNnen drî da däl parsån cinuléNni
|
la canatta l’é la längua dal capéss
|
la CîSa la dîS che la Tèra l'é piâta, mo mé a sò ch'l'é tånnda, parché ai ò vésst la sô ôra in vatta ala LóNna, es ai ò pió fidózzia int un'ôra che int la CîSa
|
la CîSa l’é drî ch’la guänta, par tanta Zänt, l incâli pió grand par la faid. I vàdden int la CîSa solamänt una gran vójja ed cmandèr, al teatrén ed chi òmen ch’i dîSen ed tgnîr drî al cristianêSum ufizièl, mo che i t fan da vàdder, invêzi, d èser l incâli pió grôs pr al cristianêSum, prôpi cal bån
|
la coeränza la vôl ch'et sépp ignurànt incû, cmôd t l êr l ân indrî
|
la conversaziån la pôrta a quèl såul stra di spîrit ch’i vójjen rinfurzèr i sû dóbbit
|
la còpia l’é un ruglàtt ed trai parsån che ónna, pr al mumänt, l’an i é brîSa
|
la coruziån l'é cunpâgna al róssc. L'à da èser purtè vî tótt i dé
|
la costituziån i l’an scrétta par prutèZer la Zänt dai peréccol däl bôni intenziån
|
la crassita di paîS ch'i én drî a Svilupères, la dipànnd dala SmilitariZaziån
|
la crîSi l’é la fazannda che al vèc’ l é drî a murîr e al nôv an é gnanc in åurden par nâser
|
la crudeltè cåntra i animèl l’é un tôr só la crudelté cåntra la Zänt
|
la cultûra l'é quall ch'ai avanza int l òmen quand al s é dscurdè incôsa
|
la cultûra l’é un uSvai ch’i drôven i profesûr par fèr di profesûr che, anca låur, i faràn di profesûr
|
la cunsénzia la n s inpedéss brîSa ed fèr di pchè, mo purtròp sé ed gustèri
|
la cunsénzia l'é la våuS par d dänter, ch’la s métt int l'uraccia che un quelcdón al s prêv vàdder
|
la cunsénzia l'é un can ch'an t sèra brîSa la vî, mo t an pû brîSa fèrel dSmétter d bajèr
|
la cunsénzia, l'é quall che tô mèder la t gé prémma t avéss sî ân
|
la cuntinänza la s utén såul a fûria d incuntinänza. Al caSén al difànnd la cà
|
la democrazî l’as dà la manîra d èser nuèter al nôster tirân
|
la democrazî l'é dlîZer i tû ditatûr, dåpp ch'i t an détt quall t pinsèv ed vlair séntr a dîr
|
la democrazî l’à da èser un puctinén de pió ed dû lûv e un agnèl ch’i dezîden a magiuranza csa magnèr par zanna vutànd
|
la democrazî l’é un lavurîr ch’as garantéss ch’a n arän mâi un guêren miåur ed quall ch’a s meritän
|
la democrazî l’é un quèl frâgil, e s’t i piant in vatta trôpi bandîr, al và a finîr ch’la se SbrîSla
|
la demucrazî la tén al sît dla deziSiån ed pûc curótt, par l'eleziån d una móccia d inconpetént
|
la demucrazî l'é una fidózzia patêtica int la sapiänza culetîva dl'ignuranza ed scadagnón
|
la destinaziån l'é partîr
|
la deziSiån cristièna ed cunsiderèr al månnd brótt e catîv, l'à fât dvintèr al månnd brótt e catîv
|
la difaränza pió granda stra l sès a pagamänt e al sès a grètis, l'é che al sès a pagamänt al cåssta manc
|
la diferänza stra una democrazî e una ditatûra l'é che int la democrazî prémma et dè al våud e pò ed tû di ûrden; int la ditatûra t an è brîSa da stèr a pêrder dal tänp a vutèr
|
la dòna l’é un regâl ch’av szarnéss
|
la dSgrâzia dal capitalîSum i én i capitaléssta, che, scuèSi sänper fenomenèl däntr int la sô aZiannda, fòra d ed lé spassi vôlt i én di mazucón pîS e inSmé, e una quèlca vôlta anc pîz
|
la dSgrâzia ed ste pajaiS l'é ch'ai é trûp puléttic ch'i cràdden, con na cunvinziån baSè só l'esperiänza, ch'et pû inbarluchèr tótt e sänper
|
la fà scapèr da rédder l’indiferänza ed cla Zänt pêrfida ch’i s cràdden che incôsa ai vâga pr al sô vêrs
|
la fantaSî umèna l’é infinitamänt pió puvratta dla realtè
|
la fedeltè l’é l’èrt ed méttr äl côren såul col pinsîr
|
la fedeltè, l'é quand l amåur l é pió fôrt dl istént
|
la felizitè la n é brîSa quèl ch'as sént, mo quèl ch'as à in amänt
|
la felizitè l'é al Sguazén sänza fén dl èser inbarluchè pulidén
|
la felizitè l'é un prèmi ch'l arîva a quall ch'an l à brîSa zarchè
|
la felizitè l'é un quèl spetaculåuS: cån pió t in dè, cån pió at n avanza
|
la felizitè l'é una cundiziån imaZinèria, una vôlta i vîv i gêven ch’i l’avêven i mûrt, adèsa par la pió i vîc' i dîSen ch'i l'an i fangén, e i fangén i vîc'
|
la felizitè l’é cunpâgna una parpâja: s’t i dè drî t an la guantarè mâi, mo s’t at métt a sêder trancuéll ai é chèS ch’la s pôgia adôs a té
|
la fén la giustéffica i mîZ? Grâzie, Moggi
|
la finalitè la giustéffica i mîz, infénna ch'ai é quèl ch'giustéffica la finalitè
|
la finanza l’é cla sculatta ed pasèr i góbbi da una bisâca a cl’ètra fén che, a un bèl mumänt, i sparéssen
|
la fîSica l’é cunpâgna al ciavèr: soncamé ch’la pôl dèr di riSultèt prâtic, mo al n é mégga par quall, ch’a s i mitän drî
|
là fôra ai é tanta ed cla Zänt, a mièra e mièra, ch’i pâsen la vétta dsprè, mo chèlum, ch’i van d lóng par tanti åur, paiSi e lónghi a fèr di lavurîr ch’i n pôlen vàdder, pr arivèr d åura ed cunprèr di quî inóttil, par fèr bèla figûra con dla Zänt ch’i n i pièSen gnanc
|
la fôrza d na längua la n stà brîSa int al mandèr vî quall ch'l é furastîr, mo int al tôrel só
|
la fôrza la n é brîSa una questiån ed mósscuel, mo d una volontè indumâbil
|
la funziån d un espêrt la n é brîSa d avair pió raSån ed chi èter, mo d èser in Sbâli par däl raSån pió sufistichè
|
la galéNna l'é såul la manîra dl ôv ed prudûSer un ètr ôv
|
la gelusî l’é un bajèr ed can ch’i tîren i lèder
|
la globaliZaziån l’è un manén ch’al parmàtt ai sgnåuri ed sfrutèr i puvrétt
|
la grandazza d na naziån e al sô prugrès murèl i s pôlen miSurèr dala manîra cum äli én tratè äl såu bîsti
|
la grandazza la n cunsésst brîSa int l arzàvver di unûr, mo int l armeritèrsi
|
la guèra la n s pôl brîSa umaniZèr, la s pôl såul abulîr
|
la guèra l'é dåulza par chi n la cgnóss brîSa
|
la guèra l'é la pió cmóNna fåurma mudêrna ed terorîSum
|
la guèra l'é la sculatta che al Sgnåur l à strulghè pr insgnèr la geografî ai americàn
|
la guèra l'é un amazamänt d òmen ch'i n s cgnóssen brîSa, ch'la fà bån a di òmen ch'i s acgnóssen, mo ch'i n s mazaràn brîSa
|
la guèra l'é zarchèr la pèS strumnànd dal sangv. La pèS l'é andèr d lóng a cunbâter sänza strumnèr dal sangv
|
la guèra l’é una leziån dla stòria che i pòpol i n s téNnen mâi asè in amänt
|
la längua internazionèl däl generaziån ch’äl vgnaràn la srà sicûr såul una längua pianifichè
|
la längua l'é dimónndi manc chiêta che la vétta
|
la längua l'é la pèl dl'âlma
|
la längua l'é un insàmm che tótt quî ec dscårr i n an un pzôl
|
la längua l'é un saggn, al saggn pió grand dla nòstra cundiziån umèna
|
la längua l'é una pèl: a stragg' la mî längua cåntr un'ètra
|
la längua l'é un'èrt ôrba, ed tótt, e che la Zänt i n s in rànnden bSa cånt; al riSultèt dal Sbózz ed mièra ed generaziån
|
la längua l’an é brîSa al par d fôra dal pinsîr, la längua l’é prôpri al pinsîr
|
la laZZ fondamentèl dal capitalîSum l’é 'té o mé', brîSa 'té e mé'
|
la lealtè l’é un dèbit cån nuèter pió che cån chi èter
|
la letûra l'é par la mänt quall che l eSercézzi l é pr al côrp
|
la libartè d una democrazî l'à pôc da sperèr se al pôpol al lâsa cràsser la fôrza di privè fén a guintèr pió fûrt dal Stèt Democrâtic
|
la libartè d vlair bän la n é brîsa manc sànta dla libartè d pinsèr. Quall che incû l à nómm adultêri, una vôlta l avêva nómm eresî
|
la libarté ed stanpa l’é fôrsi qualla ch’l’à sintó de pió l andèr Zå pian pianén pr äl schèl d cantéNna dl’idéa ed libarté
|
la libartè l'é tante preziåusa, che bisåggna tôren pôc ala vôlta
|
la libartè l’an eSésst brîSa, mo la rizairca dla libartè sé, e l’é sta rizairca che qué ch’l’as fà guintèr lébber
|
la libartè l’é cunpâgna la poeSî: l’à da èser sänza agetîv, l’é libartè e pò bâsta!
|
la libartè solamänt par quî chi téNnen pr al guêren, solamänt pr i iscrétt a un parté – par dimónndi ch’i séppen – la n é brîSa libartè. La libartè l’é sänper e solamänt libartè dla Zänt ch’i la pänsen difaränt
|
la liberaziån di lavuradûr ed Såura (dla Bas'Itâglia) l'é prezîSa a qualla par liberèr i lavuradûr ed såtta (Êlt'Itâglia)
|
la linpidazza l’é al ghèrb dal filôSof
|
la lòta di òmen cåntr al psair, l'é la lòta dla memòria cåntr al dscurdèrs
|
la lûS divéNna la fà dvintèr ôrb al månnd invêzi ed fèri lómm
|
la mâchina fotogrâfica la n pôl brîSa dîr däl bâl, mo la pôl èser un uSvai da bâl
|
la mâfia la n é brîSa un problêma itagliàn e pò bâsta e gnanc un afèri ed bunétt sizigliàn o sinchenå un quèl ed realtè d una vôlta dla Bas'Itâglia, mo un problêma ed tótta l’Euròpa
|
la mâfia l’à avó un prinzéppi e l’arivarà sicûr ed cô
|
la mâfia l’é al miåur eSänpi ed capitalîSum ch’avâmen
|
la mâfia l’é un afèri cunpâgna un èter: såul che, däl vôlt, la tîra däl stiuptè
|
la magnâza pió priglåuSa l'é la tåurta ed nòz
|
la malincunî, l'é la felizitè dl èser melcuntänt
|
la man stanca l'é un mèl supurtâbil såul parché ai é la man drétta
|
la mancanza ôrba e inflesébbil ed disipléNna in tótti äli ucasiån, qualla sé ch’l’é la fôrza ed tótt i ômen lébber
|
la manîra miåura d avair dimónndi librtè, l’é d dèren dimónndi a chi èter
|
la manîra miåura ed Svilupèr la respunsabilitè int la Zänt, l’é dèri dla respunsabilitè
|
la manîra miåura pr inparèr ed fèr un fíllm, l'é fèren ón
|
la maravajja dla guèra l’é che ògni chèp di asasén al fà bandîr äl såu bandîr, es al fà däl gran invucaziån al Sgnåur inànz d andèr a sterminèr al sô pròsum
|
la memòria d un òmen l’é la sô leteratûra privè
|
la memôria dla Zänt l é un quèl spetacolåuS, mo buSèder
|
la mercanzî, lé par lé, la pèr un quèl da gnìnta, ch'as risôlv da par ló. I stûdi ch'avän fât, invêzi, i dîSen ch'lé un lavurîr cunplichè dimónndi, con däl finazz filoSòfic e däl furbè da prît
|
la mî preocupaziån la n é brîSa ed savair s’a sån grand o cinén, mo d andèr a vàdder s’a crass tótt i dé
|
la mî raigla l’é druvèr såul däl parôl ch’äl miåuren al silänzi
|
la mî religiån l’é d zarchèr la veritè int la vétta, e la vétta int la veritè
|
la môda, cómm dîr la monotonî int al canbiamänt
|
la monogamî l’é un’invenziån dla nôstra ziviltè da sîra (ozidentèl), par vî ed dèr un pô d åurden, sicûr e sinsè, ali istituziån sozièli. An i äntra un azidóll cån la nôstra natûra. GaléNna bècum s’t î bån ed catèr ón ch’al séppa monôgom, mo prôpi da bån
|
la môrt l é un quèl ch’an s à brîSa da fèr pòra, parché in st mänter ch’a i sän nó la môrt la n i é brîSa, e quand ai é la môrt a n i sän brîSa nuèter
|
la môrt la n é brîSa al pîz ed tótt i mèl, mo l é cme murîr sänza arivèr d åura d èser riusé gnanc in quall che lé
|
la môrt la n é brîSa an psair pió comunichèr, mo an psair pió èsr intîS
|
la môrt la n é brîSa la pêrsita pió granda stramèZ a tótti qualli dla vétta. La pêrsita pió granda, piotòst, l’é cla pèrt ed nuèter ch’la s n in và in st mänter ch’a sän anc al månnd
|
la môrt la s pèga vivànd
|
la môrt l'é una vétta ch’l’é bèle pasè. La vétta l’é una môrt ch’l’arîva
|
la môrt l'êra däntr in mé, e la m lasé pr andèr a stèr ed cà int un èter côrp
|
la môrt l’è l quèl pió tamóggn che la vétta infén adès l’èva strulghè
|
la môrt l’é spaventåuSa, mo savair ed vîver in etêren sänza èser bån ed murîr l é anc pió spaventåuS
|
la môrt l’é un stèt ed perfeziån, l ónnic ala purtè d un murtèl
|
la môrt, s’al fóss par lî, l’à sänper amazè dimónndi manc ed tótt i ômen
|
la n é brîSa la cgnusänza qualla ch’a s manca, mo l é al curâg’ ed capîr i quî ch’a savän e cójjer däl cuncluSiån
|
la n é brîSa la puléttica a métter insàmm di pió fât cunpâgn ed lèt, mo al matrimòni
|
la natûra la n à fât né i padrón né i schièv; mé a n vói né fèr né subîr däl laZZ
|
la natûra la n à pròpi dè gnínt ed méi al òmen che la brevitè dla sô vétta
|
la natûra umèna: qualla ch'la t fà tirèr di nómm ai pedón quand t î drî a guidèr, e ai guidatûr quand t î drî a andèr a pî
|
la naziån ch’la dsfà la sô tèra, la se dsfà da par lî
|
la negaziån di dirétt culturèl al minurànz la dsfà la muralitè d na sozietè cunpâgna la negaziån di dirétt zivîl
|
la nójja l’é una malatî ch’as guaréss a fôrza ed lavurèr; al piaSair l é un pagliatîv e pó bâsta
|
la nójja l’é una malatî ch’as guaréss a fôrza ed lavurèr; al piaSair l é un pagliatîv e pó bâsta
|
la nôstra libartè la dipànnd dala libartè ed stanpa ch’la n pôl brîSa avair di lémmit sinchenå la s và a fèr bandîr
|
la nôstra natûra l’é fâta ed muvimänt; la trôpa chiêt l’é cunpâgna pighèr i uSvéi
|
la nôstra pèS personèl l'é fondamentèl par tgnîr bôta ai dscûrs ed teråur che quî ch'i an in man i intarès pió grand i drôven par stianchèr i marón a tótta la Zänt
|
la nustalgî la n è pió quàlla d na vôlta
|
la nuvitè l'é vècia cme l månnd
|
la parôla la rannd l òmen lébber. Chi an é bSa bån ed fèrs intànnder, l é un sêruv
|
la parôla l'é mèZa ed quall ch'dscårr, e mèZa ed quall ch'scåulta
|
la pasiån la và d lóng in proporziån a quant la dòna la tén bòta in prinzéppi
|
la pâtria l'é un sît, bâsta ch'séppa, in duv a se stà pulîd
|
la pèrt miåura dla finziån, in dimónndi rumànZ, l'é l avertimänt che i personâg' i én puramänt imaZinèri
|
la pèS la n é brîSa quand an i é brîSa la guèra; l'é una virtó, una manîra d èser, una dispuSiziån ala buntè, ala fidózzia, ala giustézzia
|
la pèS la n é brîSa un regâl dal Sgnåur al såu cariatûr. L’é un regâl ch’a s fän nuèter, ón con cl èter
|
la pió pèrt di sóddit i s cràdden d èser acsé parché al rà l é al Rà, i n arîven brîSa d åura a capîr che, invêzi, l é al rà ch’l é Rà pr al fât che låur i én di sóddit
|
la pió pèrt dla Zänt i én d'acôrd se la viulänza i la fan qui ch'i cmanden legitimamänt, mo i dîSen anc ch'l é un quèl giósst s'l é fâta cåntra zêrti categorî ed cristiàn, sänza stèr lé a guardèr chi é quall ch'al l'adrôva
|
la pió pèrt dla Zänt i n vôlen bSa nudèr prémma d èser bón ed nudèr
|
la pió pèrt dla Zänt la turêv a pât murîr piotôst che pinsèr, e dimónndi i fan prôpi acsé
|
la poeSî la Zónta dla vétta ala vétta
|
la poeSî l’é cunpâgna al pan, l’é ed tótt
|
la pòra ed stèr da par sé l'é pió granda dla pòra di ligâm, siché dånca a s maridän
|
la prâtica puléttica la stà int l ignurèr i fât
|
la prefaziån l’è la pèrt pió inpurtanta d un lîber. I la lèZn infén i créttic
|
la prémma caraterésstica d un chèp d un stèt l'é ch'l à da èser inSmé, e l é un quèl brîSa fâzil da arivèri
|
la prémma laZZ dal giurnalîSum: cunfirmèr i pregiudézzi eSistént, piotòst che dèri cånter
|
la prémma mâfia da cunbâter l’é qualla ch’avän int al zócc. A sän nuèter la mâfia
|
la prémma metè dla nòstra vétta l'é arvinè dai nûster genitûr, la secånnda dai nûster fiû
|
la proprietè l’é un luvàtt; quall ch’as é d avîS d avair, l é ló ch’l é al nòster padrån
|
la proprietè monopoliZè o int äl man ed pûc sgnurón l’é una malediziån par tótta l’umanitè
|
la prudänza l'é una vècia sgnuråNna, na ZitlåNna ch'la fà scurézz, e l èser inbalzè al i fîla drî
|
la pruibiziån dl inzèst l’an vèl brîSa par l amåur par sé stass
|
la prupaganda l'é cla branca dl'èrt ed dîr däli ufèl ch'la stà int l infarluchèr i tû amîg, sänza infarluchèr gnanc un pôc i tû nemîg
|
la publizitè la métt sänpr insàmm l inóttil col Sgugiôl
|
la puléttica e al destén dl'umanitè i én modelè da dla Zänt sänza ideèl e grandazza. Cla Zänt ch'i an sta grandazza i n s dan brîSa ala puléttica
|
la puléttica la n é brîSa l'èrt dal pusébbil. La stà int al dlîZer stra l diSastråuS e al dSgudàvvel
|
la puléttica la và fâta col man natti
|
la puléttica l'é la seziån spetâcuel dl'indósstria
|
la puléttica l'é l'èrt d evitèr che la Zänt i s intarèsen a quall ch'al i äntra sîg
|
la puléttica l'é l'èrt ed zarchèr un problêma, catèrel, an capîrel brîSa, e pò adruvèr la soluziån farlòca
|
la puléttica l'é na guèra sänza strumnèr dal sangv, mäntr invêzi la guèra l'é na puléttica ch'la stråmmna dal sangv
|
la puléttica l'é un ât d eculiébbri stra la Zänt ch'i i vôln intrèr e quî ch'i n in vôlen brîSa vgnîr fòra
|
la puléttica l’é la nôbil èrt par fères dèr i vûd dai puvrétt e i quatrén dai sgnåuri inprumitànd a tótt dû ed prutèZer ón da cl èter
|
la puléttica l’é l’ôra che al grandi inpraiS äl prujèten in vatta ala Zänt
|
la puléttica, ch’l’é l’èrt ed tgnîr drî ai interès ed tótta la Zänt, i la fàn i puléttic ch’i én di artéssta a fèr i fât sû
|
la puveSî la m sarvéss par dîr quall ch'an s pôl bSa dîr
|
la puveSî l'é l'èrt ed sfrucèr al mèr int un bichîr
|
la qualitè d un lîber la dipànnd dal letåur
|
la questiån morèl la i é da un bèl pèz, mo oramâi l’é guintè la questiån puléttica pió inpurtanta e eSenzièl parché l é dala sô soluziån ch’i dipànnden la ripraiSa ed fidózzia int äli istituziån, un guêren ch’al guêrna da bån al pajaiS e al fât che la democrazî la téggna bôta
|
la Raid l'é anc un'asaséNna bèla e bôna dla varietè däl längv
|
la râza umèna la n é bSa bôna ed supurtèr tròpa realtè
|
la râza umèna l'à såul un'èrma ch'la cånta da bån: la riSè
|
la realtè l'é cal quèl che quand et dSmétt ed craddri la n sparéss brîSa
|
la realtè l’é quall ch’i vàdden la Zänt
|
la realtè l’é un’iluSiån ch’l’arîva quand ai amanca la búmmba
|
la realtè l’é un’iluSiån e pó pió, anc s la dûra dimónndi
|
la reclâm la pôl èser definé una siänza ch'la tén ins qualla al capéss dl òmen, pr al tänp ch'ai sarvéss a freghèri di bajûc
|
la reclâm l’é bôna ed tirèr fôra däl buSî intîri da däl mèZi veritè
|
la relaziån stra l alfabetîSum e l analfabetîSum l'é sänper qualla,mo al dé d incû i analfabêta i én bón ed lèZer
|
la religiån la i é da cla vôlta che al prémm furbén l à catè al prémm inbezéll
|
la religiån l'é al chèp d ôvra dl'èrt d insgnèr al bîsti, parché l'insaggna ala Zänt quall ch'i an da pinsèr
|
la ricazza di puvrétt i én i sû fiû, qualla di sgnåuri dai sû genitûr
|
la rizairca só l malatî l’é andè tant inànz, ch’l é quèSi d inpusébbil catèr un quelcdón ch’al séppa san dal tótt
|
la rôba che pr un quelcdón l'é bôna da magnèr, pr un èter l'é un vlaggn
|
la s inamuré cum äl fàn tótti äl dôn inteligiänti: cunpâgn a un martóff
|
la sagiazza la finéss quand al nôster insónni l é acsé in èlt che a al pirdän ed véssta in st mänter ch'a i dän drî
|
la sapiänza l’à da fèr insugnèr ala Zänt di quî acsé grand, da fèri dscurdèr ch’i én intåurn a tgnîri drî
|
la sapiänza la n é brîSa dsfèr i éddol, mo an fèren mâi
|
la sarvitó spassi vôlt la n é brîSa una viulänza di padrón, mo una tentaziån di sêruv
|
la sâtira puléttica l’é finé Zå pr äl schèl ed cantéNna quand Henry Kissinger i an dè al Nòbel par la PèS
|
la scôla l’é l’agenzî publizitèria ch’l’at fà cràdder d avair biSåggn dla sozietè acsé cum l’é
|
la scôla, ch’l’arêv da insgnèret a stèr al månnd, par mé l’é stè såul un quèl pén ed vudâm
|
la sculatta par fèr un gran parsunâg' l'é fèri tgnîr la båcca asrè. A fèr dscrûver un artéssta col póbblic, al pôl vlair dîr arvinèrel. An fà bån a inción a vàdder la veritè
|
la senplizitè l'é la fåurma dla grandazza stièta
|
la siänza dla zänt ed Sîra l’é sarvé såul a andèr dal fâzil al difézzil, pasand dal inóttil
|
la siänza la n é brîSa parfèta, mo par quasst an é mégga da dîr ch’t èv biSåggn dla religiån
|
la siänza la n m intarèsa brîSa. La s n infótt dl insónni, dl atintères, dal sentimänt e dla cuntradiziån, tótt quî che par mé i én preziûS
|
la siänza la sêruv såul a verifichèr äl dscuêrt dl istént
|
la siänza l’é un zimitêri d idéi môrti
|
la sinésstra la n à gnanc un barlómm dal månnd dóvv la Snadrâza
|
la sô cusiänza l’êra natta: par fôrza, an la druvèva mâi
|
la solidarietè la n é brîSa dèr quèl, mo fèr quèl cåntr’äli ingiustézzi
|
la solidarietè l’é la tindrazza dla Zänt
|
la solitûdin la n s câta mégga, la s fà
|
la sozietè col såu reclâm libidinåuSi la s dà da fèr par fères vgnîr una gran vójja e fères gôder par cånt nòster. Parché la sozietè la pôsa funzionèr, parché la conpetiziån la pôsa tirèr d lóng biSåggna che la vójja la crassa, la se slèrga e la straguèlza la vétta dla Zänt
|
la sozietè la pôl eSésster såul só una zêrta bèS ed buSî ziviléNni, e ala cundiziån che inción al dégga eSatamänt quall ch'al pänsa
|
la sozietè la sèra un ôc’ pr i quî ch’i n cåssten gnìnt
|
la specialiZaziån pió granda, l'é cme dîr la pió gran mancanza ed cultûra
|
la speranza int un guadâgn diSunèst l é al cminzéppi dl’arvéna
|
la speranza l'é bôna da claziån, mo l'é una zanna da scurézz
|
la speranza l’à dû fiû beléssum: la râbia e al curâg’. La prémma dnanz a cum äl s métten äl côs, al secånnd par canbièrli
|
la spontaneitè l’é al frût ed grandi meditaziån
|
la srêv una bèla cunsulaziån par la nôstra diblazza e la nôstra ricazza se tótt i quî i andéssen in arvéNna pian pianén, acsè, cunpâgna quand i s én méss insàmm e, invêzi, i s métten insàmm pian pian, mo l'arvéNna l'arîva tótta int na vôlta
|
la stòria d amåur ideèl l'é qualla fâta tótta par pòsta
|
la stòria la s insaggna che la Zänt e äl naziån äli adrôven dl'óssta såul quand i an bèle finè äli alternatîv
|
la stôria la s insaggna che quand la Zänt i dscrûven la barbaritè, i s dan sóbbit da fèr par trèri adôs
|
la stôria la srà bôna cån mé, sicómm ch’ai ò l’intenziån ed scrîverla
|
la stòria umèna, stra salvaziån e perdiziån, l'é baZòta. A n savän gnanc s'a sän nó i padrón dal nòster destén
|
la sudisfaziån l’é int al fèr un lavurîr, brîSa int al risultèt
|
la Svalutaziån dal månnd dla Zänt la crass tott’ónna con la valoriZaziån dal månnd di quî
|
la televiSiån la s é dè datåuren dimónndi par la psichiatrî, sía parché la Zänt i la cgnuséssen sía parché i in sintéssn al biSåggn
|
la televiSiån l'à una fôrza da leån, la televiSiån la n à pòra d inción, la televiSiån la t indurmänta cme un quajån
|
la televiSiån l'é la prémma cultûra ch'la séppa democrâtica da bån – la prémma cultûra dispunébbila par tótt e guarnè da quall che la Zänt i vôlen. Al quèl pió terébbil, l é quall che la Zänt i vôlen
|
la televiSiån l'é l'ónnica dôrmia ch'as tôl coi ûc’
|
la televiSiån l'é pió interesanta däl parsån. S'an i fóss brîSa, as tucarévv d'avair dla Zänt in pî int i cantón däl nòstri stanzi
|
la televiSiån l'é un’invenziån ch'la t parmàtt ed fèret divartîr, int al tô salòt, da dla Zänt ch't an vréss mâi in cà tô
|
la televiSiån l’é al spèc’ ch’at fà vàdder la gran pagâza ch’l à ciapè al nôster sistêma culturèl
|
la televiSiån l’é la mèder dla dscurdanza, al cínnema l é sänper stè al pèder dl’arcurdanza
|
la tèra l'é di sû pruprietèri, mo al paeSâg' l é ed quî ch'i én bón ed gustèrel
|
la traduziån l’è un’esperiänza ch’a t dà e ch’la t inpånn la letûra pió adèSi ch’si séppa, quèSi cme travarsèr a pî tótt al sît dal lîber, cån äl såu vâl, äl såu pianûr e äl såu muntâgn
|
la vaira ignuranza la n é brîSa quand ón a n sà un azidänt, mo quand al n in vôl savair d inparèr quèl
|
la vciâja l’é al quèl pió inasptè ch’al pòsa capitèr a un òmen
|
la veritè la n dà mâi dân a na càuSa gióssta
|
la veritè la n stà brîSa int un insónni e pò bâsta, mo in dimónndi insónni
|
la veritè la s acâta såul däntr in nuèter e la n s pôl brîSa catèr fagànd däl schêrni ai nemîg ch'avän dintåuren
|
la veritè l’é al valåur pió grand ch’avâmen. Tgnänla d'acât
|
la vétta l é al racånt d un idiòta, tótta gatèra e râbia, che ala fén an vôl dîr un azidänt
|
la vétta l é cunpâgn a una ciâvga. Quall ch't in trè fòra, al dipànnd da quall ch't i è cazè dänter
|
la vétta la ciâpa tròp tänp ala Zänt
|
la vétta la n é brîSa acsé granda da tgnîr insàmm tótt i quî che al deSidêri l é bån ed fères vgnîr in mänt
|
la vétta la n é brîSa qualla che ón l à visó, mo qualla che ón al s arcôrda, e cum as l'arcôrda par cuntèrla
|
la vétta la n é èter che un sinifîli d imâgin däntr int al zócc, an i é Svèri stra qualli ch’äl nâsen da di quî reèl e qualli saltè fôra dai nûstr insónni segrêt e inción pôl dîr che äl prémmi äl séppen pió vairi däl secånndi,
|
la vétta la pôl èser stupannda, s'la n t fà brîSa pòra
|
la vétta la s capéss solamänt al’arvêrsa, mó nuèter a canpän ala drétta
|
la vétta l'é l parangån däl parôl
|
la vétta l'é quall ch'at câpita in st mänter ch't î drî a fèr di èter prugèt
|
la vétta l'é una frèS interåtta
|
la vétta l'é una scôla ed prubabilitè
|
la vétta l’é cunpâgna sunèr al viulén in póbblic, in st mänter che ón l é drî ch’al l’inpèra a sunèr
|
la vétta l’é cunpâgna una cumêdia: an inpôrta brîSa cum l’é lónga, mo cum l’é rezitè
|
la vétta l’é lónga s’l’é pénna
|
la vétta l’é un ôpera teatrèl ch’la n vôl savair ed prôv. Siché dånca canta, zîga, bâla, rédd e dâi dänter prémma ch’véggna Zå al sipèri e al spetâcuel al finéssa sänza ciucarî ed man
|
la vétta par mé la n è pió una barZlatta, la n um pèr brîSa divartänta
|
la vindatta pió catîva pr una dòna l'é qualla d avanzèr fidêl a un òmen
|
la virtó di genitûr l'é una gran dôta
|
la virtó, quî ch’i n l'an brîSa, i én quî ch’i n la vôlen brîSa
|
la viulänza l’é la levatrîz ed tótti äl vèci sozietè praggni d na nôva sozietè
|
la Zänt ch'i dscårren tròp, i n dîSen gnínta
|
la Zänt ch'i n rédden mâi, i n én brîSa sêri
|
la Zänt ch'i s vantèven d avair fât la rivoluziån i an sänper vésst, al dé dåpp, ch'i n savêven brîSa cus'i s féssen; che la rivoluziån ch'i avêven fât la n s arviSèva gnanc un pôc a qualla ch'i arénn vló fèr
|
la Zänt i an biSåggn ed fèr la sô scôrta d insónni
|
la Zänt i an i riflès grîv; ed sòlit i capéssen såul int äl generaziån ch'äl véNnen dåpp
|
la Zänt i an såul dû môd ed fèr: o da iresponsâbil o da scagazón
|
la Zänt i an una curioSitè insaziâbil ed cgnósser incôsa, fòra che äl côs ch’äl mêriten d èser cgnusó
|
la Zänt i arên da savair cum i van a rîSg pruvànd d amazères
|
la Zänt i cràdden d èser lébber mo i én såul lébber ed craddri
|
la Zänt i én di stóppid parché i an un’arspôsta par tótt i quî. Al giudézzi dal rumànZ, l é quall d avair una dmanda par tótt i quî
|
la zänt i én quall ch'i mâgnen
|
la Zänt i én ridéccuel såul quand i vôlen èser o dèr d intànnder d èser quall ch'i n én brîSa
|
la Zänt i én sänper stièt. Såul, i cànbien la manîra d èser stièt
|
la Zänt i fan i eròi såul quand i n pôlen bSa fèr difaränt
|
la Zänt i n an brîSa däl gran idê, äli én äl gran idê ch’äl dan in drétt ala Zänt
|
la Zänt i n an gnanc capé che såul con la tuglièna, la pasiån e al rédder as crass culturalmänt
|
la Zänt i n arîven mâi acsé luntàn cunpâgna quand i n san brîSa duv i s vâghen
|
la Zänt i n én brîSa parSunîr dal sô destén, mo såul däl såu upignån
|
la Zänt i n môren brîSa parché i n tîren brîSa di bajûc. I môren parché i n arîven brîSa al risåurs
|
la Zänt i n pôlen cràdder che al månnd al séppa nèd par chèS, par Sbâli, såul parché quâter âtom Sbalinè i s én inciuchè in vatta al’autostrè tótta mójja. E alåura ón al s à da inventèr un cunplòt ed tótt l univêrs, Dío, i ànZel o i dièvel
|
la Zänt i n s vargåggnen brîSa d pinsèr di quî malnétt: mo i s vargåggnen al pinsîr ch'as pòsa pinsèr ch'i fâghen sti pinsîr malnétt
|
la Zänt i n t lasaràn mâi vîver cum et vû, mo s’t î asè cudràggn, almànc t an arè da vîver cum i vôlen låur
|
la Zänt i nudaràn int la mêrda, såul t i métt dänter un quèc franc
|
la Zänt i s lâsen inbarluchèr pió fazilmänt con una bâla gròsa che con una cinéNna
|
la Zänt i s pôlen dspartîr in trî grópp: quî ch'é mûrt dala gran stufîSia, quî ch'é mûrt dala gran lôrgna e quî ch'é mûrt dala gran angósstia
|
la Zänt i sinpatéZZen pió d vluntîra con l’infelizitè che con la felizitè
|
la Zänt i tran só tròpi murâi, e mâi asè pónt
|
la Zänt la n fà mâi i quî al’arvêrsa fén in fånnd e con tant entuSièSum cme quand i i fan par cunvinziån religiåuSa
|
la Zänt sudisfâta, la Zänt cuntänta i n vôlen brîS bän, mo i s indurmànten int l’abitûdin
|
la Zänt ziviliZè i n pôlen brîSa sudisfèr i sû istént sesuèl sänza amåur
|
la Zänt, cunpâgna äl pîguer, i an la tendänza ed dèr drî al pîguer - däl vôlt int la direziån gióssta
|
la Zänt, quand i n an pió fradd, fâm e pòra, i én melcuntént
|
la zigaratta l'é la fâta parfèta dal gósst parfèt. L'é un Sguazéin, es la t lâsa insudisfât. Cusa s pôl vlair de pió?
|
la ziviltè la và inànz fagànd cràsser al nómmer ed cäli uperaziån inpurtanti ch'a psän fèr sänza pånndri mänt
|
la ziviltè l’é una multiplicaziån d un sinifîli ed nezesitè ch’i n sêrven un azidóll
|
la Zuventó l'é un mèl ch'a in guarän tótt
|
Las Vêgas l’arêv da ufànndres quand i la paragåNnen a Wall Street. A Las Vêgas la Zänt i san benéssum quanti äli én äl probabilitè ed vénzer. A Wall Street, invêzi, äl véNnen inpastè in cal mänter ch’as Zûga
|
lâsa pûr che la längua la séppa un spèc’ ch’al dsfåurma, mo l’é l ónnic spèc’ ch’avâmen
|
lasè ch’a dégga, a rîSg ed parair ridéccuel, che al rivoluzionèri stièt al tén drî a di gran sentimént d amåur
|
lasèm bâter e cuntrulèr la munaida d un Stèt e mé a n vói stèr a savair chi é ch’fà äl såu laZZ
|
lâset guidèr da cal fangén t î stè
|
låur i vôlen la guèra, mo nuèter a n i lasarän brîSa in pèS
|
lavurèr l é manc nujåuS che divartîres
|
lèZer e èser curiûS, l é l istàss quèl
|
lèZer l é cmôd tradûSer, parché äli esperiänz ed dåu parsän än sran mâi prezîSi. Un letåur trésst l é cunpâgna un tradutåur trésst. Pr inparèr ed studièr pulîd, avair studiè l é manc inpurtànt dal Sbózz
|
lèZer l’è una manîra ed séntres cme la gâZa int al mlôr
|
lèZer, cum a dégg mé, al vôl dîr stèr lé col zócc: mo da bån
|
libartè al vôl dîr anc respunsabilitè. L é al mutîv parché la pió pèrt dla Zänt i n én spuré
|
ló al n à capé gnínta, parché l é un umarèl bâsta ch'séppa. Un umarèl bâsta ch'séppa l é un måsster, un delincuänt priglåuS, cunfurméssta, razéssta, stiavéssta, qualuncuéssta
|
l'abundanza la fà calèr i sgnåuri e cràsser i puvrétt
|
l'âcua la dscårr ed cunténnuv, mo la n dîS mâi i stéss quî
|
l'âlma dl òmen la n s fà mâi da vàdder acsé fôrta, cunpâgna quand l'arnónzia ala vendatta, es la s atänta ed pardunèr una schêrgna
|
l'arZdåura l’é al côr dla famajja. Lî la spannd al stipanndi ed cl òmen par cunprèr dla ròba ch'la pòsa migliurèr al sît in dóvv ló al mâgna, al dôrum e al guèrda la televi§iån
|
l'astronomî la s à insgnè che nuèter a n sän brîSa al zänter dl univêrs. A sän såul un pianêta cinuclén ch'al prélla datåuren a ónna däl tanti strèl. E nuèter, ch'a sän däl creatûr inteligiänti, a sän al riSultèt dl'evoluziån däl strèl, a sän fât dl'istassa matêria
|
l'é cla pasiån qué pr i lîber ch'la m à fât dvintèr l'inSmé con pió óssta al månnd
|
l'é rôba da mât fèr sänper l istàss quèl e stèr da vàdder s'ai nâs un quèl diferänt
|
l'é una caraterésstica såul di grand òmen, avair di gran difèt
|
l'é una rezesiån quand al tô aSvén al pêrd al lavurîr; l'é una depresiån quand t al pêrd té
|
l'economî mundièl l'é un caSinò Zigànt
|
l'educaziån l'é al môd ch'i an i genitûr ed pasèr i sû difèt ai fiû
|
l'êra acsé bèla, ch'i i avêven pruibé d andèr ataiS ala Tårr ed PîSa
|
l'ereSî l'é såul un èter nómm dla libartè d pinsîr
|
l'èrt ed vénzer la s inpèra int äl scunfétt
|
l'èrt l é un martèl par picèr al månnd, brîSa un spèc' par riflètrel
|
l'èrt la scòsa vî dal'âlma la pållver amucè int la vétta d tótt i dé
|
l'èrt l'é cla buSî ch'la s parmàtt ed capîr la veritè
|
l'èrt l'é una ciamè ch'ai arspånnd tròpa Zänt ch'i n én brîSa stè ciamè
|
l'esänza dla matemâtica la stà int la sô libartè
|
l'esperiänza l'é al quèl spetaculåuS ch'at fà arcgnósser un Sbâli quand t al tåurn a fèr
|
l'esperiänza l'é un bigliàtt dla lutarî cunprè dåpp ch'i an tirè i nómmer
|
l'esperiänza l'é una fiâma ch'la fà lûS såul s'la brûSa
|
l'Euròpa guintarèla quall ch'l'é in realtè, cómm dîr un promontòri cinén dl'ÂSia? O sinchenå avanzarèl al quèl ch'al pèr: la pèrt preziåuSa dl univêrs, la pêrla dal månnd, al zócc d un côrp grand grand?
|
l'ignuranza l'é la mèder dla felizitè e dal gósst stra i linzû
|
l'ignuranza l'é la surZrî pió granda dla felizitè
|
l'ignuranza l'é pió ataiS ala veritè che l pregiudézzi
|
l'ignuranza pîz ed tótti l'é qualla dla tô ignuranza
|
l'imaginaziån la s cunsåula par quall ch'a n sän brîSa, l umurîSum par quall ch'a sän
|
l'imaginaziån l'é bôna cunpâgn a una móccia d viâZ, e la cåssta dimónndi manc
|
l'infelizitè la s pôl definîr cme la difaränza stra äl nòstri capazitè e äl nòstri sperànz
|
l'Inghiltèra l'é l ónnic sît in dóvv magnèr l é pió priglåuS che guzèr
|
l'insicurazza l'é una malgarétta ch'an s finéss mâi ed cavèri vî äl pann
|
l'inteligiänza l'é una categorî morèl
|
l'intuleranza pîz ed tótti l'é qualla ch'i la ciâmen capéss
|
l'ipucrisî l'é un regâl che al vézzi al fà ala virtó
|
l'ónnica felizitè al månnd, l é d tachèr. Vîver l é bèl, parché vîver l é un tachèr, sänper, in tótt i âtum
|
l'ónnica funziån däl previSiån econòmichi, l'é d fèr parair rispetâbil l'astrologî
|
l'ónnica manîra d tgnîrs in fåurma l'é d magnèr quall ch'a n vlän brîSa, ed bàvver quall ch'an s pièS brîSa, e d fèr quall ch'a preferirénn d an fèr brîSa
|
l'ónnica veritè l'é int l istént
|
l'óssta l'é al quèl ch'l é dsparté méi al månnd: parché a scadagnón ai é d avîS d avairn asè
|
l'ûltma iluSiån l'é qualla ed cràdder ch't äli è pêrsi tótti
|
l'umanitè l'à da dèr un tâi ala guèra, sichenå la guèra la darà un tâi al'umanitè
|
l'urbanésstica l'é quand al capitalîSum l aguanta l anbiänt naturèl e quall di cristiàn, e al se Svilóppa da padrån asolût, e turnèr a fèr tótt al spâzi cum ai pèr a ló
|
l'uriginalitè l'é cupièr d ardåpp
|
l'utopî l'é al uriZånt. A me Svén dû pâs, lî la se Sluntèna dû pâs. A fâg dîS pâs e l uriZånt al s fà dîS pâs pió in là. Par quant a vâga inànz, a n i arivarò mâi. Csa sêrvla dånca l'utopî? A quasst: la sarvéss a andèr inànz
|
l’am lâsa ed stupén la legaliZaziån dl abåurd, parché par mé e par tanta Zänt, l’é cunpâgna legaliZèr l omizîdi
|
l’amizézzia l’é fâta ed lealtè, brîSa ed fedeltè pasîva
|
l’atraziån pió granda ed scadagnón ed nuèter l’é pr al pasè, parché l é l ónnic quèl ch’a cgnusän e ch’a i vlän bän da bån
|
l’aventûra la n é èter che un lavurîr organiZè coi pî
|
l’é cèra che la Zänt i n vôlen brîSa la guèra. L é fâzil. Avî såul da dîr con tótt ch’i én drî pr èsr atachè, e in cal mänter dnunzièr i paziféssta parché i én pûc patriòta e parché i vôlen méttr arîSg al sô pajaiS. Al fónzia in tótti äl naziån int l’istassa manîra
|
l’é curiåuSa che al curâg’ fîSic al séppa acsé uSuèl, al månnd, e al curâg’ morèl al s trôva cèri vôlt
|
l’é dûra magâra, al månnd, avair int al côr däl parôl ch’t an pû brîSa tirèr fòra d'in båcca
|
l’é la mî upignån, e a sån d acôrd
|
l’é paiSa vàdder chi tén drî ala curänt ed sô pà
|
l’é prôpi detestâbil l’avarézzia dl’ânma ed quî che, quand i san quèl d bån, i n s dan brîSa da fèr par fèr in manîra ch’i al sèven anc chi èter
|
l’é una guèra ed clâs, la mî clâs la vénz, mo la n arêv mégga da vénzer
|
l’é una religiån anc se ón a n cradd gnanc int al pancôt
|
l’economî mundièl l’é la pió efizänta espresiån dal crémmin urganiZè. I urganiSum internazionèl che i cuntrôlen al muvimänt di góbbi, i marchè e al crèdit i fan dal terorîSum internazionèl cåntra i paîS pió puvrétt e cåntra i puvrétt ed tótt i paîS con na profesionalitè tante fradda Zlè ch’la fà guintèr råss al pió espêrt di bunbarû
|
l’educaziån l’é la dscuêrta, d in man in man, dla nòstra ignuranza
|
l’educaziån l’é la manîra ed méttr insàmm un livèl pió grand ed pregiudézzi
|
l’educaziån l’é par la Zänt cunpâgna l chèld par la zîra
|
l’educaziån l’é un quèl spetaculåuS, mo l è méi tgnîrs in amänt däl vôlt che gnínta ch’vèla la panna ed cgnósser al pôl èser insgnè
|
l’eleganza morèl, cla bôna, l’é qualla d èser bón ed camufèr äl såu vitôri da batôst
|
l’èrt ed dal bån vîver e qualla dal bån murîr äli én prezîSi
|
l’èrt l’é un investimänt ed capitèl, la cultûra una scûSa
|
l’èrt l’é una magî ch’la n à brîSa biSåggn ed dèr d’intànnder d èser na veritè
|
l’eSistänza d un dSuvrè l’é una negaziån dal dirétt ed stèr al månnd, pîz che la môrt
|
l’espansiån la vôl dîr cunplesitè, e la cunplesitè, decadänza
|
l’esperiänza l’é una bôna scôla. Mo l’é chèra dimónndi
|
L’evoluziån dla râza umèna la n durarà brîSa socuanti mièra d ân cunpâgna ai animèl domèstic, mo dimónndi miglión d ân, cunpâgna äl spêzi salvâdghi. Defâti, l ômen l é e al srà sänper un animèl salvâdg.
|
l’idéa ch’ai ò mé dl abåurd la dipànnd un puctinén dala fazannda che mé a sån quall di sèt ed nôv fiû
|
l’ideologî ch’la cmanda l’é sänper stè l’ideologî dla clâs ch’la cmanda
|
l’imaginaziån la n é gnínt èter che al frût dla nostra memòria
|
l’Inghiltèra e i Stèt Uné äli én dåu naziån dsuné dal’istàssa längua
|
l’Itâglia l’é drî ch’la và da mèl int un maSnadûr d egoîSum, ignuranza, meldizänza, moralîSum, coaziån, cunformîSum: dères da fèr, in st’môd o in st’èter, par fèr cràsser ste marzumêri, al dé d incû l é fasîSum
|
l’ômen l é fât, quèSi l utanta dal zänt, cån dl’âcua, siché dånca an i è mégga da maravières s’l é incuinè
|
l’ónnica lôta ch’as pôl pêrder l’é quand as dezîd ed dèrila só
|
l’ónnica manîra d an fèr vàdder a chi èter i nûster quâter strâz l’é qualla d an andèri mâi par d fôra
|
l’ónnica manîra ed salvèr la sô cultûra, l’é aztèr ed métterla a rîSg
|
l’ónnica misiån dla clâs di lavuradûr, l’é ed dèr al bån eSänpi
|
l’ónnica tendänza dal cínnema mudêren, l’è d fèr só un frâc ed bajûc
|
l’osenitè la n é brîSa la pornografî, mo che un quelcdón al pòsa murîr dala fâm
|
l’ubidiänza l’é un vézzi che dèri a mänt al fà sänper bån
|
l’Universitè, qualla da bån, l’an stà brîSa int un zêrt sît. L’an à brîSa däl pusiån, l’an pèga di stipénndi e inción ai dà di sôld. l’Universitè, qualla da bån, l’é una cundiziån dal zócc
|