i americàn i én di purtadûr san ed democrazî
|
i amîg i én cla fatta dla râza umèna ch’a si pôl èser sîg
|
i amîg t an i dlîZ brîSa a râi, mo secånnd äl tåu pasiån pió grandi
|
i analfabêta dal sêcol ventión i n sran brîSa quî ch’i n san ne lèZer e ne scrîver, mo tótt quî ch’i n sran brîSa bón d inparèr, dscurdères tótt quall ch’i an inparè e turnèr a inparèrel n'ètra vôlta
|
i arcôrd ch'avän, ón ed chi èter, anc in amåur, i n én mâi prezîS
|
i arcôrd ch'avän, ón ed chi èter, i n cunbéNnen mâi
|
i arcôrd i én cunpâgna al vén ch'al dipånnd int la butégglia: ai avanza al cèr e al féss al finéss in fånnd. Guâi saguajèrla, la butégglia
|
i arcôrd i s intêrpreten cunpâgn ai insónni
|
i arlîv i mâgnen quall che i mésster i an padé
|
i avuchèt i én i ónnic ch'i n én brîSa puné s'i n cgnóssen brîSa äl laZZ
|
i avuchèt i én i ónnic delincuént normèl, che biSåggna par fôrza dlîZri gióddiz stramèZ a låur
|
i bajûc i dan na man a supurtèr la miSêria
|
i bajûc i én di bón sarvitûr, mo di padrón catîv
|
i bajûc, pòst che i én bón ed cunprèr incôsa, d aguantèr tótta la rôba, i én, siché dånca, al quèl ed pusès pió inpurtànt. Al fât che quasst i al san dapartótt al fà guintèr i bajûc cme un pedretêren
|
i comunéssta i pôlen ardûSer äl såu teorî in cla propôsta che qué: fôra i padrón
|
i criminèl dl èter dé i én i sgnåuri dal dé d incû e i criminèl dal dé d incû i én i sgnåuri d edmàn
|
i culôs d Internet i guànten, tótt i dé de pió, i ónnic sinsèl stra chi prodûS e chi cunsómma
|
i cunfén dla mî längua i én i cunfén dal mî månnd
|
i dån Chisiòt dal dé d incû i n fan brîSa la lòta cåntr i mulén a vänt, mo par låur
|
i dé che un òmen an s pôl brîSa dscurdèr int la sô vétta i én zéncu'o sî al mâsum. Chi èter i fan móccia
|
i Democrâtic i én al parté ch’al dîS che al guêren at farà guintèr pió inteligiänt, pió grand, pió sgnåuri, ch’al cavarà äli urtîg dal tô Zardén. I Republicàn i én al parté ch’al dîS che al guêren al scantarèla, i s fan mandèr só e i al dimåsstren
|
i dirétt di animèl i véNnen prémma dla religiån
|
i dirétt i cràssen da par låur se ón al fà pulîd al sô dvair
|
i dîSen burgheSî a cla bâla ed Zänt dscuntént ed quall ch'i an e sudisfât ed quall ch'i én
|
i dîSen che la puléttica la séppa al secånnd amstîr pió antîg dal månnd. Däl vôlt a m é d avîS ch’la s arvîSa dimónndi de pió ala prémma.
|
i ditadûr i pôlen mudèr äl laZZ, mo brîSa äli uSànz
|
i diziunèri i én cunpâgn ai arlói: cal pîz l é méi ed gnínta, e a n psän fidères gnanc ed cal miåur
|
i diziunèri i én da curèZer continuamänt, cunpâgna äl cartén geogrâfichi
|
i dutûr i dan däl medgén ch’i cgnóssen pôc, par curèr däl malatî ch’i n san gnanc cus’äl séppen
|
i dutûr i én dvintè un gran résschi par la salût
|
i dutûr i én quèSi prezîS ai avuchèt; la difaränza l’é che i avuchèt i t pôrten vî i góbbi e pó bâsta, invêzi i dutûr i t pôrten vî i góbbi e pó, par Zónta, i t amâzen
|
i é difézzil magâra lavurèr int na manîra eSenplèr e, int l istàss tänp, disprezèr al lavurîr ch'et fè
|
i én de pió quî ch’i môren scapànd vî che quî ch’i môren cunbatànd
|
i én dimónndi quî ch’ai piaSrêv ed freghèr äl tâs, mo såul i sgnåuri i én bón, i puvrétt i an da stèr a savair ch’i an da paghèr äl tâs anc par låur lé
|
i én prôpi quî ch’i n an brîSa dla dêrma ch’i n cràdden brîSa ala furtóNna
|
i én pûc quî ch'vàdden cum a sän, mo tótt i vàdden quall ch'a fän véssta d èser
|
i én såul i vinzidûr ch'i dezîden quî i én stè di crémmin ed guèra
|
i én tótt bón ed senpatiZèr con un guâi d un amîg, mo såul un ânim nôbil l é bån ed senpatiZèr col suzès d un amîg
|
i fabricànt ed midgén i én pió brèv a dscrûver däl nôvi malatî da curèr col medgén ch’äli én bèle int äl farmazî piotòst che dscrûver däl nôvi midgén pr äl malatî ch’a cgnusän
|
i fangén i câten incôsa int al gnínta, chi grand i n câten gnínta int incôsa
|
i fât inpurtànt dal månnd, i câpiten int al zarvèl
|
i filòSof i an såul interpretè al månnd int na manîra difaränta; adès però biSåggna canbièrel
|
i fói i n vôlen brîSa infurmèr al letåur, mo dèri d'intànnder ch'i l infåurmen
|
i giurnaléssta i n cràdden brîSa al bâl di puléttic, mo i li tåurn-n a dîr! E l é bän pîz!
|
i guêren i n inpèren mâi. Såul la Zänt i inpèren
|
i incànt: una manîra ed sénter a arspånnder ed sé sänza avair fât inciónni dmand cèri
|
i inglîS i én istintivamänt amirè ed quall ch'al n èva brîSa dal Sbózz, es an s dâga brîSa dl'ariâza par quasst
|
i insónni i dvänten realtè; sänza sta pusibilitè la natûra la n s cuciarêv brîSa a avairen
|
i itagliàn i én sänper prónti a córrer a dèr na man ai vinzidûr
|
i lèder ed galén a i inpicän e chi pió grand a i mandän in CmóNna
|
i lèder i rispèten la propietè; i vôlen såul che la propietè la dvänta ed sô propietè, par vî ed psairla rispetèr méi
|
i lîber i an dl argói. Quand t i inprèst, i n tåurnen pió indrî
|
i lîber i an i stéss nemîg dl òmen: al fûg, l’umditè, äl bîsti, al tänp e quall ch’ai é par d dänter
|
i lîber i s rispèten druvàndi
|
i lîber i sêrven par fèr da vàdder a un quelcdón che tótti cäl såu idéi acsé uriginèli äli én fróssti ed cal pôc
|
i lîber trésst i fan äl tréssti uSànz in st’mänter che äl tréssti uSànz äl fan di bón lîber
|
i lûder i se schèven la fòsa coi sû dént
|
i m an dmandè: vó sîv favuràvvel ala liberaliZaziån dla rímmba? Mé a i ò arspåuS: prémma a tacän con la liberaliZaziån dal pan che, in mèZ månnd, l é såtta un pruibiziunîSum arabé
|
i maré i én di bón anbrûS, mâsum quand i tradéssen sô mujêr
|
i mât i avérren cäl strè che, dåpp, i fan pó quî che i la san lónga
|
i mêdia i én un Zuglén in man ai sgnåuri, e i sgnåuri i i drôven par dvintèr anc pió sgnåuri
|
i mûrt i én de pió che i vîv. E al nómmer l é sänper drî a cràsser. I vîv i én cèr
|
i n én mégga i acadêmic int äli acadêmi a fèr äl parôl, mo la Zänt int äl strè. Quî ch'i scrîven i diziunèri, i li ciâpen scuèSi sänper tròp tèrd, i li inbèlsamen in åurden alfabêtic, e dimónndi vôlt quand i n vôlen pió dîr quall ch'i s pinsèven i inventûr
|
i n srénn pó di òmen, s’i n fóssen malincònic. La sô vétta l’arà pûr da finîr. Tótta la sô ricazza l’é la môrt, ch’la i custrànnZ a dères da fèr, a tgnîrs in amänt e a avair l òc’ avanti
|
i nûster burghîS, vésst ch’i n s cuntänten brîSa d avair a dispuSiziån äl mujêr e äl fiôli di proletèri, sänza dscårrer di caSén ufizièl, i s divartéssen da mât a inturtères la mujêr ón cån cl èter
|
i nûstr arcôrd i én di énndiz d archîvi, consultè, e pò méss al sô sît tótt inSgunbiè da däli autoritè che nuèter a n cmandän brîSa
|
i òmen al tén drî a méll rôS sänza catèr quall ch'al zairca, quand al le prêv catèr int ónna såula
|
i òmen ch'i dscårren pôc i én chi miûr
|
i ômen grand, i én sänper da par låur
|
i òmen i n an brîSa una gran stémma ed chi èter, mo i n n an brîSa dimónndi gnanc ed sé
|
i òmen i nâsen ignurànt, brîSa quajón; i dvänten quajón par vî dl'educaziån
|
i òmen i van in gîr e i s maravàjjen däl muntâgn èlti, di mèr, di fiómm pió lèrg, däli âcuv grandi e däl strèl, e i fan da manc ed maravières ed låur stéss
|
i òmen l arvéNna i quî pió cån äl parôl che cån al silänzi
|
i ónnic ch’i tåurnen sänpr indrî da incôsa i én quî ch’i n én mâi andè da inciónni band
|
i ónnic ûc' bî i én quî ch'i t guèrden dûlz
|
i padrón ed ste pajaiS i la san, la veritè. L insónni americàn al s ciâma acsé parché, par craddri, biSåggna prôpi èser indurmintè
|
i parté dal dé d incû, pió che èter, i én däl mâchin par psair cmandèr e cuntintèr la clientêla
|
i paziféssta i én cunpâgn a di agnî ch'ai é d avîS che i lûv i séppen vegetariàn
|
i pôlen tajèr tótt i fiûr, mo i n pran mâi farmèr la prémmavaira
|
i pòpol salvâdg i én la risêrva morèl dl'umanitè
|
i prublêma pió pîS pr un òmen i tâchen quand l é bån ed fèr quall ch'ai pèr a ló
|
i puléttic dla sinésstra i dîSen che pr al nôster pajaiS i én priglûS i puléttic dla dèstra, quî dla dèstra, naturalmänt, i dîSen prezîS di sû colêga dla sinésstra. Mé, int la mî ignuranza, a vrêv sugerîr che, fôrsi, i én priglûS tótt e dû
|
i puléttic i dscårren pr i sû parté, e i parté i n én mâi, i n én mâi stè es i n sran mâi in Sbâli
|
i puléttic i én dla Zänt che, quand i vàdden un pôc ed lûS in fännd a una galarî, i sèlten fòra e i córren a cunprèr däli ètri galarî
|
i puléttic i én tótt prezîS. I inprumétten ed tirèr só un pånt anc in duv an i é brîSa un fiómm
|
i puléttic i n én èter che i camarîr di banchîr
|
i puvêta anc indrî i fan al vêrs a chi èter; quî bèle in påns i i ròben
|
i puvêta i én di òmen ch'i an mantgnó i sû ûc' da fangén
|
i puvrétt i van ala guèra a cunbâter e a murîr pr i dsnómm, i bajûc e al såurapió ed chi èter
|
i quatrén i én la tatta dla puléttica
|
i quatrén i n t fan brîSa guintèr un sgnåuri, mo mo ón ch’an pôl mâi stèr fairum un mumintén
|
i quî ch'a cgnusän méi i én quî ch'a n avän mâi inparè
|
i quî ch’i cånten da bån int la vétta i s fan a grètis
|
i quî ch’i i stan d intåuren i fan l òmen, brîsa manc ed quant l òmen as fâga i quî ch’i i stan d intåuren
|
i quî inpusébbil i én pió fâzil di quî difézzil
|
i quî pió preziûs dla vétta in én brîsa quî ch’a utgnän coi bajûc
|
i rangutàn e i babuén i n dscårren brîSa parché, s’i al féssen, chi ômen i mitrénn sóbbit såtta a Sgubèr
|
i ròben, i masâcren, i fân däl rapén e, con un nómm fèls, i al ciâmen inpair; in ûltum, duv i an fât al deSêrt, i al ciâmen pèS
|
i s an insgnè ed cràdder che quall ch'l é bèl al n à brîSa biSåggn d èser óttil e che quall ch'l é óttil an pôl brîSa èser bèl. A vói fèr da vàdder che quall ch'l é óttil al pôl èser anc bèl
|
i s ciâmen inzidént chi crémmin fât col mâchin
|
i sarâf i s arvîSen ai amîg, cunpâgna i lûv ai can
|
i sintîr i s fan a fôrza ed pedghèri in vatta
|
i sôld i n pôlen brîSa parturîr di sôld
|
i spezialéssta i én cla Zänt ch'i tåurnen sänpr a fèr i stéss erûr
|
i stòric i dîSen däli ufèl druvand di documént, i rumanZîr druvand l’imaginaziån
|
i svézzer i én di fanâtic par la pulizî, i nàtten infénna i quatrén
|
i tasmagnàn, ch’i n savêven csa s fóss l adultêri, i én incû una râza dscanzlè
|
i tirân i én bón ed saltèr fòra da tótt i problêma fòra che da quall pió difézzil: i tirân
|
i tradutûr i én cunpâgna i pitûr da ritrât: i pôlen fèr pió bèla la còpia, mo l'à sänper da arviSères al uriginèl
|
i tradutûr i én i cavâl da tîr dla cultûra
|
i um gêven che socuànt mûrt i i vlêven par fôrza pr arivèr a un månnd duv an i fóss pió di mazamént
|
i Zûven i s fan däl’iluSiån só l sô futûr, i vîc’ só l sô pasè
|
i Zûven i vrénn di quî ch'i n suzdràn mâi, i vîc' i s arcôrden di fât ch'i n én mâi capitè
|
in cal mänter che dåu parsån äli én inSmé dala pió viulänta, Sbalinè e cûrta ed tótti äl pasiån, chi èter i pretànnden ch’äl Zûren d avanzèr par sänper in cla SvarZûra, anormèl e spacamarón fén che la môrt an i sepèra
|
in dóvv ai brûSa i lîber, ala fén ai brûSa anc la Zänt
|
in duv ai é dimónndi lûS, anc l'ôra l'é pió naigra
|
in duv an i é brîSa l umurîSum an i é gnanc l’umanitè, in duv an i é brîSa l umurîSum ai é al cänp ed conzentramänt
|
in duv vèt, Îvan? -A vâg a Minsk. -Et dî una buSî! T um dî ch't î drî a andèr a Minsk, par dèrum d'intànnder ch'et vè a Måssca, mo et vè a Minsk da bån. Et dî una buSî!
|
in economî, la magiuranza l’à sänper tôrt
|
in fén di cónt, a se stròlga quèl såul con l arcôrd
|
in fén di cónt, an é brîSa la fotografî ch’la m intarèsa. Quall ch’a vói l é captèr una fraziån ed secånnd dla realtè
|
in generèl, ògni pajaiS l à la längua ch'al s armèrita
|
in Itâglia, la gran pèrt di puléttic i n s bâten brîSa par di prugèt, mo par di intarès
|
in puléttica l é un sant da bån quall ch’al ciâpa a Sligamè al pòpol e pò l amâza al pòpol pr al bän dal pòpol
|
in puléttica, s't vû un quèl détt, dmanda a un ômen. S't vû un quèl fât, dmanda a una dôna
|
in st’månnd, däl vôlt, biSåggna èser bón ed lutèr, brîSa solamänt sänza pôra, mó anc sänza speranza
|
in tänp ed guèra, la veritè l’é acsé preziåuSa ch’l’arêv sänper d’èser prutèta da una móccia d ufèl
|
in teorî al dSvèri stra un fachén e un filôSof l é pió cén dal dSvèri stra un mastén e un levriêr. L’é stè la diviSiån dal lavurîr ch’là scavè un sfundariån stra l ón e cl èter
|
in tótt al tänp ch’l é pasè mé ai ò visó dimónndi vétt, e a pôs dîr ed sicûr che, dal lè morèl, l ômen, int al säns dl individûv, al n é progredé gnanc un pôc int i ûltum dîS mélla ân
|
in tótt i paîS e in tótt i ténp i prît i én sänper stè ustîl ala libartè
|
in ûltum, a n arän brîSa in amänt äl parôl di nûster nemîg, mo al silänzi di nûster amîg
|
in vatta a tótti äl proprietè privè ai é sänper un'ipotêca sozièl
|
in zêrti ucaSiån äl parôl catîvi äli én cäl miåuri
|
inamurères l è un quèl da camarîr
|
inànz ch'arivéssen, al månnd an i amanchèva gnínta; dåpp ch'a srän parté, al månnd an i amancarà gnínta
|
inànz ed canbièr idê, guardèr d avairen bèle ónna
|
inción al s srà bån ed vgnîrs a scavalózz, se prémma a n arän arbasè äl spâl
|
inción al và a vàdder int al diziunèri inànz ed dscårrer
|
inción fà acsé tant mèl, cunpâgna quî ch'và in gîr a fèr dal bän
|
inción l à l dirétt d èser cuntänt da par ló
|
inción l arêv d’avair pió rôba ed qualla ch’ai sêruv par stèr al månnd; tótt al rèst, an inpôrta t èva di dóbbi, l é dal Stèt
|
inción l é acsé vèc' da dîri ch’l eSâgera s’al spêra ed canpèr almanc un èter dé
|
inción òmen padrån da bån dla sô längua al pôl druvèren cum và un'ètra
|
inción và a Sbraghirèr int äl virtó ardupè ed chi èter
|
inción, pr un bèl pzôl, al pôl fèr da vàdder una fâza a ló e un'ètra ala Zänt, sänza fèr dla cunfuSiån só quèla la pôl èser cla stièta
|
inciónna dòna la pôl supurtèr un maré ch’al Zûga, fòra che s’al vénz sänper
|
inciónna farósscla ed naiv la câsca mâi int al sît Sbagliè
|
inciónni descriziån povêtichi dla realtè äl prân mâi èser conplêti
|
incôsa al guanta ridéccuel se ón al pänsa ala môrt
|
incôsa an vèl ingnìnta, e quall ch’ai avànza al vèl manc
|
incôsa l é priglåuS. Mo s'an fóss mégga acsé, an varêv brîSa la panna ed stèr al månnd
|
infén a che la guèra la srà cunsiderè un quèl brótt, l'andarà d lóng a atirèr la Zänt. Quand la srà tgnó cme un quèl vulghèr, la dSmitrà d èser populèr
|
infén a ch'ai srà i petròli, an i srà mâi la pès int i paîs dla Maténna d mèz
|
infén adès an i êra mâi stè un Svèri acsé grand stra quî ec lavåura e quî ch'fà i bajûc sänza lavurèr
|
infén che al culåur dla pèl d na parsåNna al srà pió inpurtànt dal culåur di sû ûc', ai srà guèra dapartótt
|
infén ch’al dûra al dSgósst, la dûra la cåulpa
|
inparèr ed dscårrer l é inparèr ed tradûSer
|
inparèr un'ètra vôlta a vàdder al månnd: quassta sé ch’l’é filoSofî
|
inpièr un sulfanén spassi vôlt al vèl de pió che maledîr al bûr
|
insóggnet, e t srè lébber int al spîrit; lòta, e t srè lébber int la vétta
|
int al capéss an i é gnînta che prémma an séppa stè int i séns
|
int äl mî stòri d amåur, una vôlta al rimôrs al vgnêva dåpp, adèsa al vén prémma
|
int al mumänt che la Zänt i se dmànden al säns e al valåur dla vétta, i én amalè
|
int äl partîd dimónndi inpurtanti, al stîl, e brîSa la sinzeritè, l é l quèl pió eSenzièl
|
int äl quistiån ed cunsénzia, la laZZ dla magiuranza la n i pôl brîSa intrèr
|
int i canp ed cunzentramänt a vivêven minûd dåpp minûd es avêven da pinsèr al manc pusébbil, parché pinsèr l é frustères
|
int i cruSî pió inpurtànt dla vétta an i é inción cartèl
|
int i indivîduv la matîSia la s vadd cèri vôlt, mo int i grópp, i parté, äl naziån e äli êpoc l'é la raigla
|
int i òmen an fà brîsa pòra al vézzi, parché ai fà dvintèr sêruv; la virtó invêzi sé, parché la i fà dvintèr padrón
|
int i quî inpurtànt la Zänt i s fän vàdder int la manîra ch’ai cunvén, int i quî da gnínt i s fän vàdder cum i én
|
int i Stèt Uné tótt i ân i tran só pió parSån che scôl e culêg'
|
int inciónni längv l é acsé difézzil intànndres, cunpâgn a int la sô
|
int la comunicaziån, al quèl ch'al cånta de pió l é sénter tótt i quî che la Zänt i n dîSen brîSa
|
int la lôta stra té e al månnd, t è da stèr dala banda dal månnd
|
int la panza ed sô mèder, al zarvèl al n à inciónni idê
|
int la publizitè ai é l’ónnica veritè fidè d un giurnèl
|
int la vétta an i é gnínta d’avair pôra, ai é incôsa da capîr
|
int la vétta as supôrta incôsa, fòra che una sfîlza d dé d felizitè ininteråtta
|
int la vétta, cunpâgna in tranvâi, quand t et métt a sêder t î bèle ala fén dal viâZ
|
int la vétta, un ômen al pôl canbièr mujêr, parté puléttic o religiån, mo mâi la sô scuèdra ed fóttbal
|
int l'archeologî a se dscrûv quall ch'an s cgnóss brîSa. Int la diplumazî as crûv quall ch'as cgnóss
|
int l'educaziån as dezîd se a vlän bän ai nûster fiû in manîra d an cazèri fôra dal nôster månnd e lasèri da par låur, in manîra d an strapèri d'in man la sô ucaSiån ed tachèr a fèr quèl ed nôv, un quèl che nó a n i arên mâi pinsè; e preparèri, invêzi, a méttr a nôv un månnd in duv ai starän tótt quant
|
int l'esänza, la cariaziån di bajûc dal gnínta ch'äl fan äl banc, l'é prezîSa ala fabricaziån däl munaid dai falsèri, con l'ónnica diferänza di benefizèri
|
int na zitè, an t pièS brîSa äl såu sèt o stantasèt maravai, mo l'arspòsta ch'la dà a una tô dmanda
|
int un òmen, al quèl pió prufånnd l é la sô pèl
|
int un'êpoca ed matîSia, cràdder d an èser bSa mât l é matîSia
|
intêrpret: quall ch'fà in manîra che dåu parsån ch'äl dscårren dåu längv difaränti äl s intànnden, turnànd a dîr a scadagnón quall ch'ai arêv fat còmed ch'i avéssen détt
|
invêzi ed dscanzlèr i sgnåuri, l é méi dscanzlèr i puvrétt
|